Kaapstad - Een ritje door Zuid-Afrika’s uitgestrekte, kaaldroge Karoo geeft een tweeslachtig beeld. Aan de ene kant zie je een spoor van weggewaaide, halfvergane plastic zakjes, op de weg, in het prikkeldraad, in de struiken. Vroeger stopten de inpakkers in de supermarkten hier ongevraagd je boodschappen in, tegenwoordig moet je ervoor betalen: twee eurocent. Aan de andere kant zie je de nieuw gebouwde townshiphuisjes met op het dak zonne-energiepanelen, onderdeel van een overheidsproject om het energiegebruik milieuvriendelijker te maken. Er zijn al 115.000 van dergelijke panelen geïnstalleerd. Eind 2014 hoopt de regering de miljoen te halen.
Het zal Zuid-Afrika genoegen doen dat het samen met onder meer Zuid-Korea, Mexico, Marokko en Australië voorkomt op de kaart die de Financial Times zaterdag afdrukte met daarop landen die sinds maart 2011 op eigen initiatief belangrijke stappen hebben gezet om de CO2-uitstoot te verminderen. Zuid-Afrika publiceerde onlangs een ‘groene overeenkomst’, met behalve milieumaatregelen en strenge richtlijnen voor bedrijven ook het streven om driehonderdduizend groene banen te scheppen.
Het land was zoiets wel aan zijn stand verplicht: het organiseert eind deze maand in Durban de VN-klimaatconferentie, die onsexy COP17 (17de vergadering van de Conference of Parties) heet. Het Kyoto Protocol loopt eind volgend jaar af en in Durban zullen de deelnemers tot een nieuwe overeenkomst moeten komen of een verlenging van het huidige protocol.
Voor Zuid-Afrika is ‘Durban’ van groot belang. Als organisator en gastheer wil het natuurlijk dat COP17 een eclatant succes wordt. Maar tevens kent Zuid-Afrika zelf dankzij de industrialisatie en het intensieve autogebruik een relatief hoge CO2-uitstoot. Het land heeft ambitieuze plannen om dit aan te pakken, maar kan dit niet doen zonder de beloofde financiële steun van de ontwikkelde landen. Gezien de financiële crisis kon dat wel eens lastig worden.
Bovendien kampen de voorvechters van duurzame energie binnenlands met tegenwerking en onwetendheid. Zo heeft de Nationale Mijnwerkersvakbond (NUM) al aangekondigd zich tegen de overgang naar schonere energiesoorten te verzetten, uit angst voor verlies van banen in de steenkoolmijnen. Daarnaast heeft de gemiddelde Zuid-Afrikaan weinig benul van de hele kwestie. ‘Als ik vraag wat ze liever hebben, een televisie met plasmascherm of een geiser die zonne-energie gebruikt, zullen de meeste mensen voor de tv kiezen’, zei Irvan Damon van de Sustainable Energy Society of Southern Africa in dagblad The Star.
En misschien zouden ze die plastic zakjes ook eens wat duurder moeten maken.