Te koop aangeboden: een rijksmonument in Jugendstil-stijl, gebouwd tussen 1908 en 1909 door de architecten J.P.F. van Rossem en W.J. Vuyk, bekend van het Koninklijk Theater Carré. Vraagprijs: 350.000 gulden. Een koopje. Het enige nadeel: er zitten krakers in, moet eerst ontruimd worden.

Met alles wat zich op dat moment, in 1982, in de wereld afspeelde – de Koude Oorlog laaide onder de nieuwe Amerikaanse president Ronald Reagan weer op, onder homo’s in New York sloeg een virus genadeloos toe – was het een vreemd idee dat voor het eerst sinds de Tweede Wereldoorlog in Amsterdam de noodtoestand werd afgekondigd vanwege de ontruiming van een luxe villa in het Museumkwartier. De ‘Lucky Luijk’, in de Jan Luijkenstraat, was het decor van een grote clash tussen krakers en politie. Een tram ging in vlammen op, er werd met benzinebommen en betonblokken gegooid en de politie arresteerde iedereen die op een kraker leek, ook veel toevallige voorbijgangers. De polarisatie tussen de krakers en de gemeente kon niet groter. De krakers waren het ultieme symbool van een groep burgers die geen enkel vertrouwen meer in de overheid hadden. En de overheid leek geen zin meer te hebben om met die burgers te praten.

Op landgoed Amelisweerd wilden actievoerders de kap van eeuwenoude bomen – om plaats te maken voor een snelweg – tegenhouden, maar hun tentenkamp werd hardhandig ontruimd en bulldozers verwijderden 475 bomen, terwijl de rechtbank nog moest oordelen of dit Kamerbesluit wel volgens de wet was. Bij Roodeschool ketende een actiegroep zich vast aan de treinrails om een omstreden Amerikaans munitietransport van de Eemshaven naar Duitsland tegen te houden: de politie ontruimde de spoorbaan en ging even later in Groningen op de vuist met demonstranten.

Het was kortom heel toepasselijk dat dit jaar afsloot met De bom van Doe Maar op nummer één in de Top 40:

Zelden hadden jongeren zo weinig vertrouwen in zoiets als een carrière gehad

Carrière maken
Voordat de bom valt
Werken aan mijn toekomst
Voordat de bom valt
Ik ren door mijn agenda
Voordat de bom valt
Veilig in het ziekenfonds
Voordat de bom valt

Zelden hadden jongeren zo weinig vertrouwen in zoiets als een carrière gehad, zelden was ‘burgerlijkheid’ iets geweest wat met zoveel dédain werd bekeken. De maatschappij leek ook niet echt op de jongeren te wachten; de jeugdwerkloosheid was torenhoog. En toch was het in deze sfeer dat het Akkoord van Wassenaar werd getekend, één A4’tje met afspraken tussen werknemers- en werkgeversorganisaties, mede op instigatie van een jonge, veelbelovende vakbondsleider, ene Wim Kok. Het was geen heroïsch, champagne-ontkurkend akkoord – het ging immers over loonmatiging – maar het bracht partijen weer bij elkaar aan tafel. Het wierp zijn schaduw over de decennia die zouden komen.

Lees de profielen in dit tijdvak (1982-1991):

Lees hier de inleiding bij onze dubbeldikke special:Afscheid van een tevreden natie - onze recente geschiedenis in portretten

Bekijk hier de inhoud van de hele special, inclusief alle andere tijdvakken en profielen

Nog geen abonnee en dus geen toegang tot de digitale editie? U leest De Groene digitaal al vanaf 4,95 voor één week.

De verhalen zijn ook te lezen via Blendle: Smit-Kroes; Kok; Šimic; PTT; Purmerend