Tieners op een date: meisjes met te veel make-up op die nerveus aan hun damestasjes peuteren, jongens met krakende stemmen die hun vrienden groeten en dan vergeten ‘het meisje’ voor te stellen; een vader en zijn zoon, allebei van het prototype ‘nerd’, die ijsjes eten; een stel dat later in de zaal in de luxe relaxstoelen plaatsneemt, nippend aan witte wijn en met dekentjes om hun benen geslagen. Allemaal zijn ze hier om te kijken naar het sciencefictionspektakel Independence Day: Resurgence, zeker een van de slechtste films van de laatste tien jaar en misschien wel de meest pathetische film die ik ooit heb gezien.
Ik ben er ook. Mét mijn zonen van veertien en achttien. We houden van spektakel, van sciencefiction. Maar we zijn geen fools. Om duidelijk te zijn: als het om dit soort films gaat weten we wanneer we genaaid worden. Na een half uur is duidelijk dat dit precies is wat regisseur Roland Emmerich met ons voor ogen heeft. Wanneer een wetenschapper aan het einde van de film zegt: ‘We’re going to kick some alien butt’, dan zijn we klaar om deze nieuwbouwbioscoop te verbouwen, zo boos zijn we.
Emmerich maakte eerder rampenfilms waarop je kon vertrouwen, omdat ze het stramien van de jaren-zeventigklassiekers volgden. The Day After Tomorrow (2004) bijvoorbeeld, waarin de relatie tussen een vader en zijn zoon verhaaltechnisch even belangrijk is als de gevolgen van catastrofale klimaatverandering.
Van menselijkheid is in het nieuwe Independence Day – de eerste film uit 1996 was heel aardig – geen sprake. Emmerichs film doet juist het tegenovergestelde: hij ontmenselijkt, hij ontneemt de kijker iedere mogelijkheid mee te voelen met de personages. Je ziet mensen van vlees en bloed omkomen, bij bosjes, en het kan je niets schelen, omdat de figuren in het verhaal zelf geen menselijkheid hebben. Alles draait om massale schietspelletjes: de aarde tegen de invallende vreemde wezens. Deze laatste zin is het enige wat je nodig hebt qua synopsis. Meer is er niet.
Misschien is Independence Day: Resurgence helemaal geen film, maar een subliminale boodschap in de tijd van presidentskandidaat Donald Trump. Hij zal blij zijn met het idee dat je moet investeren in de productie van militaire middelen ‘to keep America safe’. De vrolijkheid waarmee de wetenschapper in de film aankondigt dat ze nu vooral wapens gaan maken waarmee ze de ruimte in gaan om de wezens dáár te verslaan is even leeg en reactionair als Trumps schijnpolitiek.
Wanneer we naar buiten lopen is iedereen platgeslagen. De meisjes schitteren niet meer; de jongens zijn gestroopt van alle stoerheid; het stel is niet meer overeind gekomen uit hun stoelen. Met zijn spektakelfilm heeft Emmerich verwoesting op grote schaal gezaaid – niemand ziet eruit alsof hij hiervan ooit zal herstellen.
Nu te zien
Beeld: Independence Day: Resurgence. Regie Roland Emmerich (20th Century Fox)