Londen – Wie de Church of St. Mary wil betreden, moet eerst een graf ontwijken dat zich pontificaal voor de ingang bevindt. Het heeft iets symbolisch. Deze veertiende-eeuwse kerk van Mundon, een dorp nabij de Noordzeekust van Essex, was ten dode opgeschreven toen het in 1975 werd omarmd door Friends of Friendless Churches, een liefdadigheidsorganisatie die in de steek gelaten kerken voor de ondergang behoedt. Inmiddels beheren de vrienden 61 kerken.

‘St. Mary heeft een speciaal plekje in onze harten’, zegt de bevlogen directrice Rachel Morley. ‘Toen ik hier jaren geleden voor het eerst kwam, leek het alsof er een bom was ingeslagen. Gaten in de grond, kerkbanken die schots en scheef stonden. Lekkend dak. Er was acuut instortingsgevaar, want de kerk staat zonder fatsoenlijke fundering op een moerassig gebied. Beetje bij beetje, donatie na donatie, hebben we het opgeknapt.’

Ze is op bezoek in de kerk om de aannemer te ontmoeten, die het afgelopen half jaar negen meter lange palen onder de kerk heeft gezet. ‘Vergelijk het met Amsterdam’, lacht Andrew Ward van Bakers of Danbury, een bouwbedrijf gespecialiseerd in het renoveren van historische gebouwen, van kerken tot het landhuis van Rod Stewart.

Bij de laatste inspectie voor heropening loopt architect John Miminas te genieten. ‘Het is een schitterende mengelmoes van stijlen. Zie je de houten rozen boven de noordingang? Veertiende-eeuwse ambachtelijkheid. De latere portiek met haar balken is een fraai staaltje Tudor. Kijk naar de kerktoren, die lijkt een rok te dragen. Sommige onderdelen zijn vrij recent, zoals de negentiende-eeuwse doopvont.’

Kerkvriendin Morley wijst op de bel, die Vincent blijkt te heten. ‘Zevenhonderd jaar oud.’ Op een van de muren in het schip is, na het wegkrabben van het stucwerk, een even oude tekening ontdekt van Edmund de Martelaar. Bij het altaar staan de Tien Geboden op de muur geschreven, alsmede het Onze Vader en het Anglicaanse Credo. ‘Behold the Lamb of God’, staat er boven de toegang tot de altaarruimte.

Het kerkje ligt afgelegen, naast het landgoed van de jonker en op de plek waar zich tot de Zwarte Dood van eind veertiende eeuw een dorp bevond. Bezoekers zullen er altijd komen, zegt Morley, want het ligt op het bedevaartspad dat leidt naar de kapel van Sint-Peter. Komende maand zal de kerk voor het eerst sinds de jaren dertig, toen de laatste mis plaatsvond, een religieuze rol krijgen, als een koor uit het naburige Maldon het avondlied komt zingen.

St. Mary’s heeft weer vrienden.