Vrouwen

Gepland voor augustus maar pas in december begonnen: Killing Eve. Tegelijk thriller en comedy, en even tegelijk niet onder die noemers te vatten. Want: ‘Al in aflevering 1 worden stereotypen over genre en gender binnenste buiten gekeerd en op z’n kop gezet’, beloofde Basje Boer al in de zomer in De Groene. Niets te veel gezegd. Geheim agent versus huurmoordenaar, beiden vrouw. Regisseur en scenarist, beiden vrouw. Geen zorg: dit is kijktip en geen recensie, want die is dus al uitputtend geschreven.

Maar het leek me een aardige opmaat naar een terugblikje op een seizoen waarin vrouwen glorieerden. De Zilveren Nipkowschijf 2018 voor De luizenmoeder van scenarist en hoofdrolspeelster Ilse Warringa. (Die van 2017 ging trouwens naar Sarah Sylbing en Ester Gold.) De Sonja Barend Award voor beste interview: Eva Jinek. Die bekroning leverde een bijzonder gesprek op aan de tafel van Van Nieuwkerk omdat Jinek de uitslag en de eulogie van La Barend zelve niet met droge ogen aan kon horen. ‘Komt door de borstvoeding’, riep ze wanhopig en dapper, ‘schuld van de hormonen.’

Enfin, vrouwelijker konden we het moeilijk krijgen en dat alles vanwege haar winnende gesprek met Farid Azarkan, mannelijk tophormonist, over het niet uitgevoerde voornemen van DENK om een fake-campagne van de PVV online te zetten met ‘Wij gaan Nederland zuiveren’. Dankzij de perfecte voorbereiding trok Jinek hem telkens uit zijn woordenstroom, mistgordijnen, drogredeneringen en sluipwegen terug in de ring, waar hij door haar vragen en een beslissende vernietigende blik K.O. ging – al demagogeerde en jijbakte hij op de grond pruttelend door. Dat hij na toekenning van de prijs de halve eer voor dat gesprek opeiste (‘it takes two to tango’) typeert de man nog meer. Zou hij op de DENK-burelen door mede-verbinders te veel gecomplimenteerd zijn met zijn volharding? Oerdom is het wel, want door die prijs en door zijn reactie erop moeten nog veel meer mensen uitgesteld zijn gaan kijken naar, tja, zijn afgang.

Jinek is een voorbeeld van wat je een ‘opvallende ontwikkeling’ kunt noemen. Haar talkshow werd steeds beter en de tweede Amerikaanse documentairereeks was indrukwekkend, waar de eerste aardig was. Volgens sommige recensenten gaat Margriet van der Linden dezelfde weg. Ik vond haar talkshow M, ondanks vooruitgang na een krampachtig begin, nog altijd geen groot succes (het zal met stijl en toon van doen hebben), maar in How to be gay, de zesdelige reeks over homoseksualiteit van China tot de Verenigde Staten, van Libanon tot Holland, toont ze zich ijzersterk.

Op basis van uitstekend redactiewerk is ze de intelligente, unverfroren, soms geestige en hier extra betrokken journalist en gesprekspartner die ze nu eenmaal is. Je hart breekt als ze met Vadim en Vadim, dat lieve Russische jongensstel, praat over de noodzaak je liefde verborgen te houden in de openbaarheid. Met Vadim 2 brengt ze Vadim 1 een eind op weg naar zijn werk als bedrijfsleider in een Lego-vestiging in Petersburg, waar niemand ‘het’ mag weten. De jongen vraagt, verdrietig en aarzelend, of hij haar ten afscheid een knuffel mag geven. Aaibaar komt ze zelden over, maar haar ‘natuurlijk’ leidt tot omhelzing en brok in de kijkerskeel. ‘Dank je’, zegt hij en eigenlijk had ze ‘nee, jij bedankt’ moeten zeggen, want de jongens deelden ziel en zaligheid voor de goede zaak, maar toch ook voor haar programma. Maar toegegeven, je kunt niet alles hebben.

Ten slotte: a star is born in de persoon van Nadia Moussaïd. Allemachtig, wat een superieur gemak bij deze vervangster van zwangere Eva Jinek. Nee, ze kwam niet uit de lucht vallen. Ze werkte voor de VPRO en AT5 en presenteerde al De nieuwe maan (NTR). Intelligent, geestig, dienstbaar maar aanwezig. En als bekroning dus Moussaïd, naar analogie van Pauw en Jinek. Nee, die naamgeving was een brug te ver en het werd Laat op één. Je kunt daar discriminatie in zien, maar ik vermoed dat het meer een gevalletje naamsonbekendheid was: te weinig merknaam. Mij lijkt dat niet lang meer te duren. Ook al omdat Jinek bij DWDD zei van andere kraamvrouwen gehoord te hebben dat die onbeheersbare tranen nooit meer weggingen. ‘Dan kan ik dus nooit meer een talkshow doen’, riep ze. Enfin, een gevalletje fake news dat Matthijs niet durfde tegenspreken. Jinek komt gelukkig met droge ogen terug, maar Moussaïd moet een mooie plek krijgen.