‘Sinds het aantreden van president Obama hebben de Verenigde Staten meer dan tachtig targeted killings uitgevoerd in Jemen, met als doel vermeende terroristen om te brengen. Vaak met raketten afgevuurd door drones, maar soms ook met meer traditioneel wapenarsenaal. Zes van die aanvallen heb ik tot in detail onderzocht. Bij die aanvallen vielen 82 doden. Minstens 57 daarvan waren burgerslachtoffers.

Ik ben onderzoeker bij mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch. Mijn expertise is de schending van mensenrechten door terroristisch geweld of juist in naam van terrorismebestrijding. Ik probeer te achterhalen wie verantwoordelijk is voor die schendingen. Soms betekent dat een verborgen waarheid boven tafel halen, maar soms zien de schenders hun daden niet eens als onwettig of interesseert het ze gewoonweg niet dat ze mensenrechten met voeten treden. Dan gaat het er vooral om de aandacht op ze te vestigen.

De laatste jaren doe ik vooral onderzoek in Jemen, daarvoor in Somalië, Kenia en India, waar ik de onwettige opsluiting onderzocht van mannen die ervan verdacht werden lid te zijn van de Indiase Moedjahedien. Tijdens mijn onderzoeken heb ik geleerd dat overheden wereldwijd de bestrijding van terrorisme als dekmantel gebruiken om tegenstanders uit te schakelen.

Ik heb nauw contact met bronnen in de landen die ik monitor. Dat kunnen mensenrechtenactivisten zijn of journalisten. Soms zijn het beleidsmakers of beleidsanalisten. Als een schending plaatsvindt, nemen ze contact met mij op. Als het ernaar uitziet dat de aantijging serieus is, ga ik het verder uitzoeken. Ik praat met verschillende partijen, ik bezoek de plaats delict, ik probeer een reactie te krijgen van de partij die verantwoordelijk is voor het geweld. Die informatie wordt dan omgezet in een persbericht, een korte verklaring of een volledig rapport. In andere gevallen gebruiken we de informatie om achter de schermen politici te beïnvloeden.

Voordat ik bij Human Rights Watch werkte, was ik journalist. Ik deed verslag van oorlogen en vanuit gebieden die door natuurgeweld waren getroffen. Als verslaggever sprak ik met mensen om een levendig beeld van de situatie te kunnen schetsen. Nu doe ik hetzelfde, maar dan in veelvoud. Voor een onderzoek verzamelen we tientallen bronnen. De documentatie moet zo rijk mogelijk zijn. Op die manier kunnen we voorkomen dat overheden ons opzij schuiven en zeggen: “Jullie hebben te weinig onderzoek gedaan.”

En er is nog een verschil. Als journalist was mijn werk gedaan als het artikel was gepubliceerd. Bij Human Rights Watch begint na het schrijven fase twee, het beïnvloeden van machthebbers. De resultaten van mijn onderzoek in Jemen zijn gebundeld in een rapport, Between a Drone and al-Qaeda. Daarmee ga ik nu langs politici en pressiegroepen in de Verenigde Staten en in landen die een bondgenoot zijn van de Amerikanen. Spreken op openbare fora, en soms in achterafkamertjes.

Verschillende organisaties waarmee ik in Jemen werk zeggen dat er zeker vier- tot vijfhonderd doden zijn gevallen als gevolg van aanvallen door de VS. Maar daar kan ik geen uitspraak over doen. We weten gewoonweg niet wat de precieze cijfers zijn. Ik ga uit van de meest conservatieve inschatting: de zes zaken die ik heb onderzocht, waarbij 82 doden vielen. Dat getal, daar ben ik zeker van.

Een zaak die me levendig bijstaat is een aanval met clustermunitie gericht op een trainingsfaciliteit van al-Qaeda. Drie tentenkampen werden beschoten, niet alleen het trainingskamp, maar ook nederzettingen van bedoeïenen. Veertien al-Qaeda-strijders kwamen om plus 41 burgers, het merendeel vrouwen en kinderen. Ik heb deze zaak gevolgd vanaf het moment dat het gebeurde in december 2009. Ik heb met overlevenden gesproken en ik heb vele foto’s en video-opnamen gezien die omwonenden kort na de aanval maakten. Onze wapenexperts hebben resten bestudeerd die we ter plaatse vonden. Zo konden we vaststellen dat de VS verantwoordelijk waren. Het is een duidelijke schending van het oorlogsrecht. Er wordt ongericht geschoten op burgerdoelen. Voor deze zaak geldt hetzelfde als voor alle andere: Amerika ontkent verantwoordelijkheid. In slechts twee gevallen is er een aanval toegegeven, waarbij het ging om Amerikaanse verdachten op Jemenitisch grondgebied. Alle overige slachtoffers bestaan in de ogen van Obama simpelweg niet.’