De mantra van Viruswaarheid (voorheen: Viruswaanzin) is ‘liefde, geduld en vertrouwen’. Omdat op haar website te lezen is dat donderdag in de Kamer de spoedwet behandeld zou worden en demonstranten het niet dubbelcheckten, trokken zij naar het Binnenhof. Weliswaar was er liefde op te merken – demonstranten gaven elkaar handjes, knuffelden en zoenden – maar hun geduld is op, net zoals ze het vertrouwen in de overheid, onze democratie en rechtsstaat zijn verloren. Hoop hebben ze nog wel: het volk dat aan de verkeerde kant staat, kan nog gewekt worden. Zelf zijn de demonstranten wel ‘wakker’ – anders woke.
Een vrouw die langsloopt met haar fiets met kinderzitje aan de hand stopt me een kaartje toe. ‘Are you the missing piece?’ is aan de voorkant te lezen. Aan de andere kant: ‘Wij zijn WakkeR! Sta jij mee op? Tegen de Corona Dictatuur!’ Zij zijn geen schapen meer, zij hebben het licht inmiddels gezien, de waarheid ontdekt, hun ogen zijn open – behalve voor beelden van overvolle intensive cares. Zij hebben namelijk onderzoek gedaan.
Een man met een bord met de tekst ‘1,5 meter? Bepalen wijzelf wel!’ en een foto van een lachende Rutte in wiens mond een hond plast, wordt tegengehouden door agenten te paard. Hij moet de stalen stok waar zijn bord aan vast is gemaakt overhandigen. Een man scheldt de agenten uit en wil te hulp schieten, maar wordt tegengehouden door een vrouw. ‘Dictatuur, dictatuur’, scanderen omstanders. De man hoeft alleen zijn stok in te leveren, het bord is toegestaan, zegt de agente.
Een week voor deze demonstratie vonden er een paar nachten achtereen rellen plaats in onder andere mijn woonwijk, de Haagse Schilderswijk. Er was niets aan vooraf gegaan, er was geen aanleiding, geen doel. Reljeugd, tuig, ongetemd, noemde ik de jonge mannen die stenen en vuurwerk naar agenten gooiden, auto’s vernielden, een jeugdhonk en scooters in de fik staken. Bij de viruswaanzinnigen zag ik haast hetzelfde gedrag. De groep was even groot, zo’n tweehonderd man, verspreid rondom het Binnenhof. Maar in de Schilderswijk was een grote groep alleen ramptoerist in eigen buurt, terwijl hier het gros van de aanwezigen meedeed, ze scandeerden, joelden en liepen af op agenten als er iemand uit de groep werd getrokken. En ook hier gooide men met straatstenen, werden er agenten belaagd en vielen er gewonden.
Dit soort gedrag kent geen etniciteit of leeftijd.
Die demonstranten zien de val van Nederland, we naderen de tunnel, het is vijf voor twaalf. We zijn getuige van een apocalyps. En dan is er ook nog een vaccin in de maak. Ondanks dat het er nog niet is, weten de demonstranten al dat we er ziek en slaafs door zullen worden.
Marlien is een van de aanwezigen. Tien jaar geleden zijn haar drie kinderen uit huis geplaatst, door leugens in rapportages, zegt ze. Nu staat ze daar met een bord in haar handen. Op het bord een foto van een meisje dat januari vorig jaar zelfmoord heeft gepleegd, op veertienjarige leeftijd, omdat ze in een jeugdzorginstelling zat en niet naar huis mocht, aldus Marlien. Ze kende haar niet persoonlijk. Het lot van alle kinderen ligt haar na aan het hart. Ze is vandaag aanwezig voor de vrijheid van Nederland, maar ook tegen Jeugdzorg, waar coronaminister Hugo de Jonge tevens verantwoordelijk voor is.
Maar niet alleen kinderen, ook onze grondrechten worden van ons afgepakt, zegt Marlien.
Tegen het tweede ageren alle demonstranten die middag. En valt er niet iets voor te zeggen? Ook sommige hoogleraren waarschuwen geruime tijd in de media voor de mondkapjesplicht die op sommige plekken geldt, want is zoiets wel te rijmen met de grondwet? En hebben de veiligheidsregio’s, als niet-democratisch gekozen organen, niet veel te veel macht?
Maar voor mensen die zeggen op te komen voor vrijheid, grondrechten en een democratische rechtsstaat hebben ze vrij weinig respect voor agenten, onafhankelijke journalisten en de democratie: zo werden Pieter Omtzigt (CDA) en minister Eric Wiebes die middag bedreigd. Met gebalde vuisten lopen ze, terwijl ze opnames maken, scheldend en tierend op agenten af.
Ben van der Kooi staat er ook tussen. Hij draagt een vlag. Van der Kooi is een demonstrant in hart en nieren: je treft hem onder andere als Pegida de straat op gaat, hij is betrokken bij de nationalistische beweging Voorpost, lid van Forum voor Democratie en werd in 2017 veroordeeld omdat hij Sylvana Simons onder meer uitmaakte voor ‘Sylvana banana’. Van der Kooi draagt een mondmasker met de tekst ‘NOS = fake nieuws’.
Ik spreek Tinus Koops aan, of ik hem iets mag vragen voor mijn column. Hij stribbelt tegen, of ik me kan legitimeren. ‘Zullen we het vertrouwen eens een keer geven’, zegt Koops. Vertrouwen in de media heeft hij niet, zoals meer demonstranten. Niet voor niets leggen ze alles zelf vast. Koops is oprichter van actiegroep Nederland in opstand. Hij organiseert in die rol verschillende demonstraties door het gehele land. Vanmiddag heeft de groep een goed statement gemaakt, zegt Koops, ‘maar van dat geweld ben ik niet zo’. Het geweld van de demonstranten? ‘Nee, de politie.‘
De kritische demonstranten tegen de coronamaatregelen en de spoedwet voeren allemaal hun eigen strijd, bijvoorbeeld tegen Jeugdzorg, en treffen elkaar in hun ongeduld en wantrouwen. En er is niemand die hen weerspreekt, hen uitlegt dat vooral zij bang zijn. Reljeugd willen we normen en waarden bijbrengen, zelfs heropvoeden in kampen, zoals een deel van de Haagse gemeenteraad voorstelde. Maar deze groep Nederlanders laten we hun gang gaan, ze mogen verstrikt raken in hun web van complotten, het gevaar in hen zien we niet. Ze worden online belachelijk gemaakt, het zijn gekkies, uitkeringstrekkers of tokkies. Op demonstraties worden ze opgepakt of de laan uitgestuurd. Hun telefoontjes en tablets vol met beeldmateriaal van agenten die hun wapenstok gebruiken.
Het verschil tussen deze mensen en de jongeren die vorige week relden in de Schilderswijk is een beetje idealisme. En de behandeling die zij krijgen van politici als Geert Wilders en Thierry Baudet. Wilders en Baudet zijn er als de kippen bij als het gaat om ‘Marokkanen’ of migranten die zouden rellen. Hen gaat het niet om het lot van agenten die in de linie staan, zich weer moeten verdedigen tegen tuig. Het verschil tussen Wilders en Baudet en dit deel van hun achterban? Dat de mensen hier op straat oprecht boos en in de war zijn en zulke politici hypocriet.