Londen – ‘Er zijn veertig tempels in Pompeï. Eén op de tien is door een storm verwoest. Hoeveel staan er nog?’ en: ‘De tempel van Venus telt 36 bewakers. Eén op de negen is met lunchpauze. Hoeveel staan er op wacht?’ Deze vragen zag ik in het wiskundeboekje van mijn zoontje van negen staan. Met de antwoorden moesten ze een Romeinse code kraken, een plaats openbarend die op het punt stond te worden ingelijfd bij het Romeinse Rijk, Pomport.

Het typeert de interesse die op het eiland heerst voor de Romeinen – en de Grieken. Op de universiteiten geldt het bestuderen van de klassieken, The Greats, als het hoogste. Toen Boris Johnson eens werd gevraagd of hij niet jaloers is op zijn oude studievriend David Cameron omdat deze met lof was afgestudeerd aan Oxford zei de classicus met speelse minachting: ‘Dat zou ik zijn geweest ware het niet dat hij ppe (Philosophy, Politics & Economics) studeerde.’

Toen Johnson twee jaar geleden door Michael Gove in de rug werd gestoken, werd dan ook meteen een vergelijking getrokken met het verraad van Julius Caesar. De schaduw van de tiran valt nog steeds over het eiland dat hij twee keer is binnengevallen. Dat komt mede doordat Shakespeare’s Julius Caesar nog regelmatig wordt opgevoerd, zoals afgelopen voorjaar in het Londense Bridge Theatre, waar regisseur Nicholas Hytner de toeschouwers deel had laten uitmaken van de cast.

De uitvoering leidde tot overpeinzingen over de hedendaagse betekenis van Julius Caesar. In The Evening Standard waarschuwde commentator Andrew Marr dat het stuk aantoont hoe de val van een machtswellusteling kan leiden tot een politiek vacuüm en sociale onrust, zoals Engeland na de val van Karel I zou meemaken, vier decennia na de dood van The Bard. Caesar mag, meende Marr, dan wel een bruut zijn geweest die veel doden op zijn geweten had, het alternatief kan erger zijn.

Classicus Bijan Omrani ging nog een stapje verder en beweerde dat Caesar een grote bron van inspiratie zou moeten zijn voor de Europese Unie. De auteur van Caesar’s Footprints: Journeys to Roman Gaul schreef hoe succesvol Caesars annexatie en assimilatie van het hedendaagse Frankrijk verliep. Volgens hem kunnen de eurocraten veel leren over de propaganda en daadkracht van de Romeinen, alsmede het verspreiden van de Romeinse cultuur, democratie en identiteit.