Wat gebeurt er ná de quarantaine?

De reclamecampagne van het Italiaanse modemerk Circolo komt aan als een dreun tussen de ogen. Op de foto is een Afro-gekapt, donker fotomodel te zien dat stralend poseert in een chique krijtstreeppak voor een afgebladderd vissersbootje met op de achtergrond de zee, de locatie lijkt op het landschap van Lampedusa. Net aangespoeld en nu al zo knap in de kleren, lijkt de boodschap van het Italiaanse modemerk dat prat gaat op ‘authentiek’ en ‘traditie sinds 1901’. Deze foto naast die van het zoveelste drama op zee in de nacht van 25 januari, waarbij de kustwacht van Lampedusa tijdens een reddingsoperatie niet kon verhinderen dat zeven van de 280 drenkelingen afkomstig uit Libië het redden en verdronken in het ijskoude water, lijkt een dramatisch misverstand.

De enige ngo-boot die momenteel ongehinderd drenkelingen kan oppikken uit de Middellandse Zee is de solide Geo Barents van Artsen Zonder Grenzen. Op 28 januari mocht de Geo Barents eindelijk, na tien dagen varen en wachten op de gevaarlijke winterzee, de 439 opgepikte vluchtelingen in het Siciliaanse Augusta aan land brengen. De toestand aan boord was ondragelijk, een kwart van de vluchtelingen was minderjarig en zonder begeleiding, de slechts dertien vrouwen hadden ernstige verwondingen en botbreuken.

Malta had zoals altijd gewoon ‘nee’ verkocht, de Italiaanse autoriteiten hadden ruim een week gewacht voor er schoorvoetend een haven werd aangewezen. De Geo Barents had de vluchtelingen vlak bij de kust van Libië van de hachelijke bootjes gehaald waarop de in deze tijd van het jaar extra gevaarlijke oversteek werd geprobeerd. Er zaten veel vluchtelingen uit Pakistan en Bangladesh tussen, en dat zijn zogenaamd ‘veilige landen’ die niet in aanmerking komen voor een vluchtelingenstatus.

Het is hoogstwaarschijnlijk daarom dat veel vluchtelingen geen covidtest willen doen, want een test betekent registratie. En registratie betekent dat je voorgoed gebrandmerkt staat als ‘Italiaanse vluchteling’, en in geen ander Europees land terecht kunt. Wie niet getest wil worden, gaat meteen door naar een van de gigantische quarantaineschepen die ver van de kust liggen, en wat er daarna gebeurt is een beetje uit het zicht verdwenen. Mogen ze na de wachtperiode van tien dagen alsnog aan land? Of verdwijnen ze linea recta terug naar het gehate ‘vaderland’? Je weet het niet. En dat is eng.