De rechter zei tegen mij: «U zegt u te willen houden aan de wet, maar die wet beperkt de vrijheid van meningsuiting. U mag bijvoorbeeld uw lezers niet opzetten zich crimineel te gedragen. En u mag niet schrijven: mijn buurman is een verkrachter en een moordenaar als hij dat niet is.» Het was tijdens een hoger beroep. Ik moest de rechter gelijk geven, maar er waren toch uitzonderingen vond ik: als het kunstuiting betrof mocht je alles kunnen zeggen. De rechter zei daarop: «Maar ook als u zingt dat uw buurman een verkrachter en een moordenaar is, en dat is niet zo, dan blijft u strafbaar.»
Dat is nu met Ayaan Hirsi Ali aan de hand. Een paar rappers rappen dat zij dood moet. Moet dat verboden worden? Ik ben daar onzeker over. In een toneelstuk wordt aangezet tot jodenhaat, in een film worden Palestijnen afgebeeld als beesten, je zingt dat Bush een moordenaar is, in een protestlied noem je Bernhard een crimineel en een dief dat gaat allemaal tegen de wet in. Verbieden? Nee, is de consensus.
Het verschil tussen een film over een onthoofding en een feitelijke onthoofding op video is duidelijk: het oogmerk van kunst ontbreekt. Maar heel vaak wordt kunst gebruikt, en terecht ook, om daarmee een boodschap te verkondigen die tegen de wet indruist. Doodt Hitler, bombardeer Bush zelf eens, leve Mao, weg met Albert Einstein, leve Khomeini, kom op, jongens, nog meer World Trade Centers vernietigen…
De rappers die oproepen tot moord op Ayaan hebben eigenlijk een lied gemaakt. Een strijdlied. Gaan wij strijdliederen verbieden? Aan de andere kant is alles wat Ayaan moet doorstaan ronduit verschrikkelijk. Toevallig weet ik daar het een en ander van: nog steeds constante bewaking, overal waar je bent. Altijd moet je uitkijken dat men je iets aandoet, want je wordt voortdurend bedreigd. En dan komt er ook nog eens zon lied, geschreven door oerdomme klootzakken met een oerdomme tekst waarin wederom wordt opgeroepen jou te vermoorden. Die jongens verdienen een flink pak slaag. (Roep ik nou op tot crimineel gedrag?) Die jongens zijn waarschijnlijk geitenneukers die er een achterlijke godsdienst op nahouden, voortkomend uit een groep waar inteelt de slechtste eigenschappen naar boven heeft gehaald. Ze zijn dermate dom dat ze waarschijnlijk zelf niet eens weten wat ze zeggen.
Maar dan nog. Mogen zij niet de vreselijkste dingen rappen? Ik kan bedenken wat te ver zou gaan: «Ik roep nu de heer Balken ende op om gaskamers te maken waarin we dit ongedierte kunnen vergassen!» Hoewel… dan moet ik wel serieus genomen worden. Maar stel dat dit geen column is, maar een verhaal. En ik zet dat over die gaskamers in dat verhaal. En iedereen die mijn verhaal leest is dolenthousiast («Eindelijk schrijft-ie eens iets goeds») en iedereen weet welke geitenneukers er naar die gaskamers toe moeten moet mijn verhaal dan verboden worden? Ik ben geneigd te zeggen: nee, en niet omdat het waarschijnlijk mijn beste verhaal is. Als mijn verhaal werkelijk zo gevaarlijk is, lijkt het mij het beste dat ik bespot word. Verbieden leidt nergens toe. Dan maak ik weer een ander verhaal en dan zeg ik: «Er zouden heel speciale gebouwen voor die jongeren neergezet moeten worden, met speciale douches!» En iedereen weet waar ik het over heb. Een hypocriete oplossing is dat je bijvoorbeeld die «rap» van die jongens niet aanpakt, maar die jongens zelf bestraft. Waar bestraf je die jongens dan voor? Het product zelf is onschuldig.
Mijn oplossing is: het aan de kaak stellen van dat lied, het belachelijk maken van die jongens, ze met open vizier laten strijden. Alles over ze onthullen, al maak je ze daarmee misschien gevaarlijker. Maar zolang ze rappen is er volgens mij niets aan de hand.