Waar komt dat zachtaardige pianoloopje opeens vandaan? Die flard keiharde noise te midden van die rafelige radiosample? En wacht, verandert dit nummer halverwege echt volledig van gedaante, wordt die zachte r&b werkelijk zo bruusk verdreven door stuiterende hiphop?
Op het nieuwe album van de Amerikaan Jpegmafia gebeurt meer dan menig artiest in een compleet oeuvre stopt. All My Heroes Are Cornballs is een wervelwind van drie kwartier. Soms klinkt de muziek onuitstaanbaar chaotisch, op andere momenten maakt Jpegmafia er een gelaagd stilistisch schouwspel van. Wat vaststaat: dit is géén muziek die zich laat verdrijven tot de achtergrond. Jpegmafia luisteren betekent: de aandacht erbij houden, zoals hij ook al demonstreerde op zijn roemruchte mixtapes en zijn twee eveneens experimentele vorige albums.
Hij neemt namelijk niet alleen als producer maar ook als vocalist voortdurend onvoorziene afslagen. Hij rapt, hij zingt, hij praat, hij fluistert, hij roept, hij schmiert, hij ironiseert, hij imiteert, hij reflecteert op religie, hij klopt zichzelf op de borst, hij bekritiseert collega’s, hij schetst de contouren van zijn jeugd, hij omschrijft de huidige onlinecultuur en internetreageerders (‘keyboard warriors’), en bij dit alles lijkt hij meer dan eens het ritme van de begeleidende muziek te negeren. Misschien omdat die muziek voortdurend verandert. Gladde autotune-refreintjes worden gecombineerd met authentieke rapdrums, onbehouwen geschreeuw loopt over in zalvende zang, zoekend productioneel gefrunnik met zorgvuldig gecomponeerde beats.
De grote troef: het klinkt allemaal zelden geforceerd. Op papier lijkt Jpegmafia iemand die zich heeft voorgenomen zo veel mogelijk stijlen en thema’s te husselen, in de praktijk klinkt zijn werk organisch. Alsof het allemaal heel achteloos ontstond. Alsof Jpegmafia – die namens Amerika diende in Irak en een masteropleiding journalistiek heeft afgerond – tijdens het opnemen nieuwsgierig aan de knoppen van zijn radio draait. Of, om een metafoor gebruiken die meer past bij deze eigentijdse sound: alsof Jpegmafia zich zingend en klikkend een weg door zijn internetbrowser baant en van het ene domein naar het andere hopt.
All My Heroes Are Cornballs is daarmee een vreemd, kortademig album geworden, dat mij bij tijd en wijle overrompelde en dan weer irriteerde – allebei vanwege hetzelfde: dat voortrazende tempo, de veelheid aan stijlen en flarden die in korte nummers zijn samengebald en soms amper te verhapstukken zijn. Wellicht had Jpegmafia er daarom goed aan gedaan om op deze plaat iets meer potentiële hits te zetten, of nee, ‘hits’ klinkt te markgericht voor zijn werkwijze. Maar het album had kunnen gedijen bij een of twee nummers die je makkelijk onthoudt en die je zo enigszins bij de hand nemen door dit troebele geheel. Nu laat Jpegmafia de luisteraar tot aan het einde aan diens lot over. En op zich valt daar, zeker nu de wereldwijde hiphopindustrie wordt gekenmerkt door gladde reproducties en marktgericht denken, ook genoeg waarderends voor te zeggen. Er is in elk geval geen andere muzikant die een album als All My Heroes had kunnen maken.
Jpegmafia, All My Heroes Are Cornballs