Vergelijk het met de voorbeschouwing van een voetbalwedstrijd, met dien verstande dat het over oorlog gaat. In De Groene Amsterdammer van 15 april 1939 werd aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog de balans opgemaakt van de militaire krachten. (Pagina 2) De niet onverdienstelijke conclusie: ‘De totalitaire staten kunnen aanvankelijk successen behalen’, maar ‘de laatste loodjes wegen het zwaarst en deze zouden o.i. voor de groote democratieën en Sowjet-Rusland zijn.’
Het is opmerkelijk om, met de kennis van nu, de toenmalige inschattingen terug te lezen. In West-Europa zou het in de eerste fase van de oorlog vooral op het Franse leger aankomen. Gezien de machtige Maginotlinie tegenover de Duitse grens, behoorden omtrekkende bewegingen via België of zelfs Nederland tot de mogelijkheden. Zeker omdat Duitsland snel de Noordzeekust zou willen bezetten tegenover Engeland. Maar dit bleef speculeren, aldus de auteur.
Hoofdzaak was de macht van de Sovjet Unie. Die was mede door Stalin’s recente zuiveringen verzwakt, maar allerminst verdwenen. ‘Het is daarbij zeker niet uitgesloten, dat de spil [Duitsland en Italië, KH] aanvankelijk successen te boeken krijgt. Het gaat echter hierbij niet om aanvankelijke successen – allerminst tegenover Rusland met zijn onmetelijk achterland en zijn onuitputtelijk potentieel.’
Het toegenomen gewicht van Rusland op het internationale toneel zou een strategie waarbij Duitsland net als in de Eerste Wereldoorlog op twee fronten strijd voerde, onmogelijk maken. Hitler had er goed aan gedaan het militaire advies van De Groene ter harte te nemen: ‘Maakt men de rekening op voor den strijd te land dan volgt o.i. uit de gegeven situatie, dat Italië en Duitschland verstandig zouden doen zich naar het Westen voorloopig in hoofdzaak tot het defensief te bepalen om met te meer kracht den drang naar het Oosten te vervolgen.’
***
Bezoek het historisch archief van De Groene Amsterdammer en blader door de eerste 64 volledige jaargangen, van 1877 tot en met 1940. http://193.67.146.137/dga/