Kaapstad – In Zuid-Afrika wordt veel in brand gestoken: treinstellen, bibliotheken, bussen, winkels. Vorig jaar brandde een deel van de Universiteit van Kaapstad af. De brandkroniek bereikte deze maand een voorlopig dieptepunt toen een deel van het parlementsgebouw in Kaapstad in vlammen opging. Uit een rapport dat kort na het incident verscheen, bleek dat de verdachte brandstichter in die nacht vier uur lang ongehinderd had kunnen rondlopen in het parlementsgebouw. De cctv-camera’s stonden aan, maar er was niemand om de beelden te bekijken. Ook bleken dat rookmelders en sproeiers niet werkten. ‘Het was vreselijk om het huis van de democratie te zien branden’, zei minister van Openbare Werken en Infrastructuur Patricia de Lille, om toe te voegen dat dit de plek was waar Nelson Mandela kort na zijn vrijlating in februari 1990 een beroemde redevoering hield. President Cyril Ramaphosa noemde het ‘rampzalig nieuws’ en verzekerde zijn landgenoten dat het parlementaire werk hier niet onder zou lijden.

De arrestant was Zandile Mafe, een -49-jarige werkloze die in de sloppenwijk Khayelitsha woont, alhoewel eerder was gemeld dat hij dakloos was. Mafe wordt behalve van brandstichting beschuldigd van het stelen van laptops, documenten en bestek en het in bezit hebben van explosieven. Later kwam daar de beschuldiging van terrorisme bij. Twee topadvocaten verdedigen Mafe nu pro bono. Zij betogen dat Mafe ‘een zondebok voor het falen van de staat’ is. Na een psychiatrisch onderzoek werd geconcludeerd dat Mafe aan paranoïde schizofrenie lijdt. Hij moet ter observatie dertig dagen in een inrichting.

Er resteren vele vragen. Waarom zou een straatarme, geesteszieke man op eigen houtje bij het parlement, het ultieme symbool van een democratie, inbreken? Hoe kreeg hij toegang tot laptops en belangrijke documenten? Waarom kreeg hij zo snel en kosteloos topadvocaten? In een land waar politiek cynisme hoogtij viert, talloze complottheorieën circuleren en mensen aan de onderkant van de samenleving voor een habbekrats tot veel bereid zijn, werd het incident meteen in verband gebracht met de felle strijd binnen de regeringspartij anc tussen aanhangers van de hervormingsgezinde Ramaphosa en de van megacorruptie beschuldigde kliek rond ex-president Jacob Zuma. Die kliek wordt verantwoordelijk gehouden voor de onlusten in juli waarbij ruim driehonderd mensen het leven verloren en fabrieken, winkelcentra en vrachtwagens in vlammen opgingen. Vuur is een prachtig wapen: het kan razendsnel overslaan, zowel in vlammen als in onvrede.