Baaaaaa, Circus Treurdier © Bowie Verschuren

Traditiegetrouw opent de Staat van het Theater jaarlijks het Theaterfestival en het Fringe Festival. Waar ook dit jaar de hoogtepunten uit het afgelopen seizoen te zien zijn. In het Fringe Festival tref je juist de piepjonge theatermakers van de toekomst, de twee zijn mooi complementair. De Staat is meestal een lezing van iemand uit de sector, die iets aankaart binnen het theater, dat speciaal diep doorvoeld wordt door de spreker. Het heeft een sociale functie voor vakmensen, er wordt bijgepraat na het zomerseizoen, na de buitenfestivals terug de zaal, de zwarte doos weer in.

Dit jaar werd choreografe en artistiek leider van Theater Rotterdam Alida Dors gevraagd om te spreken en haar spreken was van een nieuwe orde. Niks geen onwillig stapeltje A4’tjes en een onhandige microfoon. In de opbloeiende Kleine Komedie voltrok zich een winti-ritueel, een hiphop ‘cypher’ en een spoken-wordmanifest ineen. Dors bracht een winti-voorgangster mee, drie muzikanten en schreef een belichaamde tekst die ze performde, samen met de muzikanten. Ze brak een lans voor een zichzelf vernieuwende sector, drong aan op doorstroom waar doorstroom noodzakelijk is. Ze sprak van ‘een nieuw wij, een wij in wording’. Ze deed dat niet slechts op persoonlijke titel, maar ook en vooral als onderdeel van haar ‘crew’. Haar anti-hiërarchische gedachtegoed maakte ze steeds zichtbaar in vorm en inhoud. Ze bracht álle makers mee die bij Theater Rotterdam toneel, dans en performancekunst maken en de mensen die daar achter de schermen bij nodig zijn. In een krachtige en innemende choreografie toonde ze steeds, met hen, hoe uit de gemeenschap de kunst ontstaat, uit het wij het ik. Niet eerder bij een Staat zinderde de zaal na het applaus zo saamhorig na.

Marleen Scholten in La codista © Luca Chiaudano

In het nieuwe seizoen is er van Dors’ hand onder andere The Story of Travis te zien, première maart 2023 en eerder Primisi, een choreografie gebaseerd op het werk van bell hooks, première begin november, beide zijn te zien bij Theater Rotterdam.

Op het Theaterfestival zelf kunt u onder andere Baaaaaa van Circus Treurdier zien, over de balans tussen jezelf overschreeuwen en je onder laten sneeuwen, prachtig en oergeestig muziektheater. Of La codista van Marleen Scholten, de veelgeprezen monoloog van een professionele in-de-rij-staander, mét Engelse boventiteling en Lady Chatterley’s Lover van De Warme Winkel. Lisa Verbelen en Florian Myjer breken hierin een lans voor een liefde en seks die zich door geen norm laten beteugelen.

Het Nederlands Theaterfestival is t/m 11 september te bezoeken. De Staat van het Theater is terug te lezen