In een trein onderweg van Moskou naar Moermansk deelt een jonge vrouw een coupé met een Rus die zich te goed doet aan worst, augurken en wodka. De man, ongeveer even oud als de vrouw, raakt snel buiten westen. Als hij wakker wordt is hij nog steeds dronken. Of misschien doet hij altijd zo raar. Hij gaat maar door. De Russen hebben de nazi’s verslaan, de Russen waren op de maan, de Russen dit, de Russen dat. En steeds harder praten terwijl hij met zijn armen wappert. Je vreest voor haar veiligheid terwijl de trein in de nacht voortsnelt door een bevroren landschap.
Wat in deze film van de Finse cineast Juho Kuosmanen begint als een studie in eenzaamheid, eindigt in een meditatie over de mogelijkheid van verbinding tussen mensen. ‘Verbinding’? Ja, het gevaar van cliché is levensgroot. Maar Kuosmanen slaagt erin de valkuilen te vermijden.
Hoe de regisseur dit voor elkaar krijgt, blijkt ook uit zijn eerdere film, The Happiest Day in the Life of Olli Mäki (2016), over het waar gebeurde verhaal van een Finse bokser die in de jaren zestig de kans krijgt wereldkampioen te worden. Maar terwijl hij traint en zijn manager de ene sponsordeal na de andere sluit, raakt hij verliefd. Dat zegt hij dan ook met zoveel woorden. Het is mooi, dat boksen, maar sorry, ik vrees dat ik verliefd ben geworden. Hij bokst uiteindelijk wel en verliest op spectaculaire wijze. Maar wel met een glimlach op z’n gezicht.
Zoals in de films van Aki Kaurismäki zien we hier de typisch Finse droge humor vermengd met melodrama en tragiek. Maar Kuosmanen is een preciezere filmmaker dan Kaurismäki. Tijdens het kijken naar zowel Ollie Mäki als Hytti nro 6 word je je bewust van het kijkperspectief, van de camera die de personages volgt. Dit schept afstand. En dát ga je voelen. Zo maakt Kuosmanen vorm tot thema. Zijn films gaan over mensen die pas in de loop van het verhaal ontdekken dat ze hunkeren naar contact.
Al in de eerste scènes van zijn nieuwe film is de eenzaamheid van de jonge vrouw, de Finse student Laura (Seidi Haarla), voelbaar, zelfs op een feestje in Moskou waar haar geliefde, een literatuurprofessor, diepe gesprekken voert met haar collega’s. Laura spreekt vloeiend Russisch, maar contact heeft ze niet met de feestgangers. Beide vrouwen zouden samen op reis gaan naar Moermansk om rotstekeningen te gaan bekijken. Maar nu moet Laura alleen. Het is voor haar geen probleem, maar in een telefoontje halverwege de reis, wanneer de trein een tussenstop maakt, blijkt dat haar geliefde niet meer in haar geïnteresseerd is. Crisis, dus.
Dat maakt die Rus, Lyokha (Yuriy Borisov), nog meer een chaotische aanwezigheid in haar leven, juist in die benauwde treincoupé waar ze veroordeeld is tot contact met hem. Zonder dat Laura het doorheeft ontstaat er een relatie (niet per se liefde). En dát is spannend om te zien. In Hytti nro 6 (Fins voor: coupé nummer zes) vloeit de wodka rijkelijk en blijkt dat een leven alleen geen leven is.
Te zien vanaf 17 februari