De man met de hoed was een VPRO-dramaserie voor kinderen, uitgezonden in 1993. Goochelen en toveren, trucs en magie, ‘echt’ en bovennatuurlijk liepen door elkaar. Ik dacht aan dat succesvolle programma omdat die andere man met de hoed, minister Plasterk, zaterdag Cinekid opende; en omdat tijdens dat onvolprezen festival een tv-serie van de VPRO in première ging waarin opnieuw de paden van het realisme verlaten worden en ‘niks is wat het lijkt’, zoals de geheimzinnige Tepper, ‘een te dikke, ruftende man’ met vette dreadlocks (Frank Lammers) ons laat weten. Hij is de verbindende figuur tussen de acht afleveringen van Sterke verhalen uit Zoutvloed, waarin steeds een ander kind centraal staat.
Magisch realisme in het Noord-Groningse land. Het speelt in de geweldige ruimte bij de Waddenzee, die de verhalen extra griezelig maakt. Elke aflevering valt los te genieten. Producent Lemming zette maar liefst drie regisseurs in: Ineke Houtman, Iván López Núnez en Ties Schenk. Ik zag twee delen en verheug me op de rest, want het is, als alle goede kindertelevisie, volwassen gemaakt. Het scenario van Nynke Klompmaker biedt volop ruimte voor een filmische aanpak. De combinatie van griezelen en lachen is een moeilijke, maar als het lukt geeft het extra kwaliteit. En de pakkende muziek van Fons Merkies speelt een hoofdrol.
De verhalen zijn oeroud en modern tegelijk. Jorinde is een stadsmeisje en een ster in drummen, net als haar vader, maar die is samen met moeder verongelukt. En ja, dan kun je nog altijd bij boze stiefouders belanden in een afgelegen dorp. Gelukkig krijgt ze hulp van dorpskind Sjoukje en vooral van een geheimzinnige witte schimmel. Aanbevolen.
Nicks vader is trouwens in het echt dood. Nick is hoofdpersoon in Een vader om nooit te vergeten uit de reeks Kids en Docs – ook in première op Cinekid. Toen Nick bijna vijf was, stapte vader Jan uit het leven zonder zelfs maar een briefje achter te laten. Nick, nu dertien, mist hem natuurlijk, maar wil hem vooral ook leren kennen. Dat probeert hij door gesprekken met zijn moeder, door familiefilmpjes, maar ook door het ophalen van herinneringen. Zo reist hij met zijn nichtje Selena naar Friesland om het huisje te bezoeken waar hij met zijn ouders de vakantie doorbracht en waar papa en opa wormstampten voor het vissen.
De kritiek op dit project valt uit te tekenen: moet dat nou, een kinderdocu over zelfdoding? Alleen als een zo open kind als Nick die reis naar zijn vader onderneemt; en als er een zo integere regisseur is als Charlotte Hoogakker. Die maakte eerder een vrolijke prachtserie over kinderen die anders zijn dan andere: blind, autist, superklein, et cetera. Vreemde E.e.n.d. heette die serie en samen met Sexy en Rauw is die Eend door een vakjury kandidaat gesteld voor een Kinderkastprijs non-fictie. Door Nick raak je geroerd zonder dat de film sentimenteel is. En, belangrijker, nabestaanden blijken nauwelijks over zelfdoding te kunnen praten, terwijl er twee keer zo veel doden door vallen als door verkeersongelukken.
Goed trouwens dat de minister met de hoed Cinekid opende: erkenning van het belang van goede kinderfilm en -televisie. Al is het daarmee buiten KRO, NPS en VPRO matig tot slecht gesteld – door gebrek aan ambitie, door dezelfde kijkcijferdwang als bij grote-mensen-tv en dus door gebrek aan geld. Je zou hopen dat Plasterk daar iets aan deed.
Sterke verhalen uit Zoutvloed, vanaf zondag 26 oktober, 9.30 uur, VPRO. Een vader om nooit te vergeten, maandag 27 oktober 16.40 uur, VPRO. Voor meer tv-premières tijdens Cinekid en voor prachtfilms zie www.cinekid.nl