De Algerijnse taxichauffeur houdt zich in om niet in het bijzijn van de passagier mee te zingen met Radio FIP. In het halfuurtje van het vliegveld naar het centrum van Marseille klinkt op deze radiozender een weelderige mélange van klassieke Arabische muziek, jazz, Franstalige rap uit Afrika en het Franse chanson. Voor de liefhebber van niet-westerse muziek, zowel de traditionele varianten als de hedendaagse mengvormen, is het in Frankrijk goed toeven.
Radio FIP is maar een lokaal symptoom van wat je kunt aanduiden als een chronisch kosmopolitische aandoening in de Franse cultuur. Ook Radio Nova, opgericht door de flamboyante muziekkenner Jean-François Bizot, de tijdschriften Mondomix en Vibrations en de Parijse concertzaal Cité de la Musique zijn symptomatisch voor de grensoverschrijdende Franse muziekcultuur. Om nog maar te zwijgen van de talloze jazz- en wereldmuziekfestivals die het hele jaar tot in de meest slaperige provinciestadjes te genieten zijn. Aan de vanzelfsprekendheid waarmee hier binnen mainstream media de Noord-Afrikaanse cultuur een plek heeft gevonden kan Nederland een voorbeeld nemen.
De concertzaal Dock des Suds lijkt wat betreft industriële grandeur wel een beetje op de Amsterdamse Westergasfabriek. Het immense complex is gehuisvest in een voormalige havenloods die drie jaar geleden is afgebrand, maar meteen daarna in ere werd hersteld. Het vermaarde podium biedt ook ruimte aan Fiesta des Suds, een jaarlijks festival waarvoor de hele omliggende wijk wordt afgezet, en Babel Méd, een jaarlijks wereldmuziekcongres en festival. In tegenstelling tot de vergelijkbare (maar vele malen grotere) Womex in Sevilla, dat geldt als de Frankfurter Buchmesse van de wereldmuziek, slaagt Babel Méd er wél in om ook het lokale publiek aan te spreken. Voor vijftien euro per avond tien onbekende bands uit vijf continenten – dat zorgt ervoor dat de congresgangers getalsmatig geheel worden overstemd door een enthousiast concertpubliek.
De dertig groepen zijn losjes gerangschikt rond het thema waarvoor Dock des Suds zijn royale subsidiegelden uit Parijs ontvangt. De muziekculturen rond de Middellandse Zee worden hier programmatisch opgevat als één universum. Een mind boggling idee dat alleen een Frans imperialistisch brein bedenken kan. Tegelijkertijd is het ook een heel stimulerende visie, waarmee die zee ineens de contouren van een vijver krijgt. Het is ook méér dan een theorie, want het publiek van Babel Méd zet een belangrijke, positieve kanttekening bij stapels van schrille integratierapporten. De multiculturele samenleving is hier een voldongen feit, geen polemisch leerstuk. In Frankrijk is wereldmuziek dan ook veel minder voorbehouden aan de excentrieke blanke elite die haar in Nederland pleegt te consumeren. Wereldmuziek is le plus cool.
Nu mag het Franse imperialisme politiek gezien – op wat society-berichtgeving rond het presidentiële sterrenkoppel na – tegenwoordig geen deuk meer in een pak boter slaan, cultureel gezien is die typisch Franse grote greep in het denken alomtegenwoordig. Voor iedereen die de Nederlandse wereldmuziek is gewend, is Frankrijk alleen al daarom adembenemend. La Réunion wordt hier met gemak als Franse cultuur gezien, immers Franssprekend. La Francophonie leeft, alleen al dankzij de Alliance Française, die over het hele Afrikaanse continent artiesten met elkaar in contact brengt, vaak met klinkend artistiek resultaat. Vergelijk dit met het bitterballencircuit van de Nederlandse diplomatie, waarin Nederlandse jazzartiesten zich onder de tropenzon sufschnabbelen voor een publiek van expats in den vreemde.
Babel Méd is surrealistisch Frans. Waar elders kun je een feestelijke presentatie bijwonen van Le guide des fanfares, een gids met zesduizend internationale contactadressen voor iedereen die ooit iets met fanfaremuziek wil doen? Forumdiscussies rond het thema ‘hoe word ik rijk en beroemd’, een verplicht nummer voor een muziekcongres, worden afgewisseld met panelgesprekken over de verrassende manier waarop de wereldmuzieksector zich vooralsnog aan de huidige malaise in de muziekindustrie weet te onttrekken. Klassen van naburige scholengemeenschappen worden alvast rondgeleid voor een vroege oriëntatie in de wereldmuziek. Zo te zien niet onvrijwillig.
Na drie enerverende dagen Babel Méd een voorspelling. De Catalaanse popgroep La Troba Kung Fu gaat deze zomer scharen fans oogsten, als ze tenminste door Lowlands worden uitgenodigd. Zabit Nabizade zal de Azerbeidjaanse muziek in Nederland op de kaart zetten. En de eerste Dutch Blend Meeting, op vrijdag 23 en zaterdag 24 mei in Rotterdam, heeft met Babel Méd, en vooral de geest van Dock des Suds, alvast een stevig ambitieniveau te evenaren.

Dock des Suds, 12, Rue Urbain V, Marseille, www.dock-des-suds.org