Aan de zuidgrens van Europa leven steeds meer alleenreizende, gevluchte kinderen. Ze zijn tussen de twee en zeventien jaar, de meesten ouder dan veertien. In totaal zijn er nu bijna twaalfduizend, volgens de laatste cijfers van Unicef, in Griekenland, Italië, Bulgarije, Servië en Bosnië-Herzegovina.

De situatie van kinderen in Griekenland is het meest dramatisch. Op dit moment zijn daar alleen al 5162 alleenreizende minderjarigen. Een recordaantal, concludeerde Unicef afgelopen maand. De Griekse minister-president Kyriakos Mitsotakis drong er de laatste maanden bij andere EU-lidstaten op aan om ten minste drieduizend alleenreizende kinderen die nu in vluchtelingenkampen zitten, op te nemen, maar hij kreeg geen respons, zo meldde hij in het Griekse parlement.

Dertig procent van de kinderen is verweesd door oorlog of tijdens de reis, anderen zijn gescheiden van hun ouders, de meesten hebben familie in Europa met wie ze kunnen worden herenigd. Ruim veertig procent komt uit Afghanistan, een derde uit Pakistan en negen procent uit Syrië. Ze verblijven in hostels of hotels, in vluchtelingenkampen, sommigen zijn opgenomen door families, anderen leven op straat. Van de kinderen die zich hebben geregistreerd wordt een groot deel vermist. Niemand weet waar en hoe ze leven. ‘Het is een blinde vlek’, zegt Eva van Aalst, senior specialist kinderrechten en migratie-asiel bij Unicef Nederland. De kinderrechtenorganisatie van de Verenigde Naties verleent medische en psychische hulp aan de kinderen en begint nu ook met meer duurzame projecten. ‘We zijn bezig om ook onderwijs op te zetten, omdat kinderen daar soms jaren verblijven.’

Unicef trekt aan de bel vanwege de omstandigheden waarin de kinderen moeten leven. Zeker nu de winter voor de deur staat. ‘Het wordt in Griekenland ijskoud, maar de meeste kinderen hebben geen schoenen, geen warme kleren’, meldt hun persbericht. Juist voor deze kwetsbare groep zijn er onvoldoende opvangplaatsen. ‘Meer dan duizend van hen leven in onveilige omstandigheden, zijn dakloos, moeten steeds verhuizen of een kamer delen.’

Maar zelfs voor deze alleenreizende kinderen is geen plek in de Europese herberg. Net als de Griekse premier is ook Unicef ‘zeer teleurgesteld’. ‘We hebben veel gedaan aan beleidsbeïnvloeding’, zegt Van Aalst. ‘Zodat we de kinderen konden herplaatsen. Maar elke politieke wil ontbreekt. In Nederland en in de rest van Europa.’

Het aantal in 2019 getelde doden en vermisten op de Middellandse Zee was deze week, volgens het Missing Migrants Project (IOM): 1246