Dit als excuus voor een late reactie op Zeeuws meisje, VPRO’s nieuwste serie voor jong en oud. Zondag 10.30 uur is niet te laat, ik ben ook niet ter kerke, en te vroeg is het al helemaal niet: het vermogen tot uitslapen heb ik samen met jeugd en onschuld lang geleden verloren. Maar noodlot wilde dat Meisje steevast vergezeld bleek van stralende zonneschijn, waardoor, bij ontstentenis van overgordijnen, slechts een hoorspel vergezeld van vage schimmen mijn deel was. En dat terwijl de loftrompet bovenal de vormgeving betrof.
Ik begreep dat meisje met pa en koe in een Zaanse Schans-huisje hoog bovenop een vervuild wolkenkrabberslandschap woonde, dat beneden hen de file aller files stond, dat meisje kon vliegen als Karlsson en Batman, en dat haar oorijzers noodsignalen opvingen van verdrukten en vertrapten, die zij dan redde. Ik hoorde dat het Kwaad die wereld regeerde in de persoon van Augurkenkoning Horks, belichaming van het monopoliekapitaal in dickensiaanse vorm, en ik hoorde bovenal hoe Frits Lambrechts als Zeeuwse pa de Mokumse strijder voor gerechtigheid bleef die hij al een leven lang speelt: voorbeeld van ultieme casting. Maar lang hield ik het toch nooit vol.
Tot wolkenvelden redding brachten. Wat is dat mooi gedaan! Op Drupsteen lijkt het niet, maar wel zijn, net als toen, alle toverdozen opengebroken - zonder dat vorm inhoud verplettert. En zo maakte de VPRO voor de zoveelste keer waar dat ze kindertelevisie even serieus neemt als de andere categorieën, artistiek èn financieel.
Het is januari, 34 graden boven nul; de mensen drinken tropische augurkencocktails, behalve pa, die met z'n Friese vriend onder vele neutjes herinneringen aan eigen Elfstedenheldendaden ophaalt. Dan knallen de augurkenpotten van de hitte en bedenkt de bedeesde en geheime liefde van Horks enige dochter de ‘diepvriesaugurk’. Maar de produktie loopt mis, waardoor het klimaat in één nacht polair wordt. Zodat Zeeuws meisje een reddende rondgang met kruidenjenever moet maken om jongenstongen los te dooien van autospiegels (in mijn jeugd betrof die mythe brugleuningen) en bevroren bejaarden middels wat druppels in hun tabakspijpje het leven terug te geven. De Tocht der Tochten tijdens sneeuwstorm verliest pa in de eindsprint van zijn maat. Verdiende loon voor een goeierd die net iets te veel opsnijdt. Die nuancering - vader en dochter staan politiek schouder aan schouder als postmoderne CPN'ers en zijn ook overigens dol op elkaar, maar meisje wordt af en toe behoorlijk kriegel van z'n praatjes en z'n neutjes - is nodig in een zo sterk doorgevoerd zwart-witschema, en krijgt daardoor bijkans een knipoogkarakter. Zoals waarschijnlijk ook volwassenen het wat ironische Piet Hein-karakter beter vatten dan de kleinen. Maar goed drama kent meer lagen. En in de laatste aflevering kregen ze elkaar. Zowaar.
Rubriek
Zondags meisje
Er rust geen zegen op ‘me and my video’. Gegokt op Betamax, maar het systeem verloor de slag, en toen het apparaat het begaf bleek een nieuwe onbetaalbaar vanwege Sony’s monopolie. Dus toch over op VHS, waardoor een opgebouwde videotheek onbruikbaar werd. En nu is dan ook de VHS stuk. Die kan wellicht gerepareerd, maar daarvoor dient actie ondernomen - terwijl al jaren de kranen thuis lekken. Zo mis ik al maanden verplichte programma’s vanwege uithuizigheid of laat tijdstip.
www.groene.nl/1997/20