Wel zijn de usual suspects van de vaderlandse cinema van de partij, van veteranen Hans Croiset en Kitty Courbois tot Monic Hendrickx en Daan Schuurmans. Maar uiteindelijk komt het werk niet in de buurt van zoiets als ‘paradepaardje van de Nederlandse film’.
Het is een vreemde film waarin niets klopt. Voorbeeld: een man en een vrouw liggen in bed. Ze zijn getrouwd, ze zeggen dingen tegen elkaar als ‘hoe meer ik van je houd, hoe verder weg je vlucht’. Maar nu heeft zij zin. ‘Kom boven op mij liggen’, zegt ze. Hij doet dat, maar het is mis. Zij begint te huilen. ‘Vind je mij wel nog mooi?’ wil ze weten, waarop hij antwoordt wat een man op zo’n moment hoort te antwoorden. Dan springt ze onstuimig op hem en… enzovoort. Het gekke is: met het verhaal of de talloze verhalen in De held heeft dat allemaal niets te maken.
De film begint met de voice-over, die later om onverklaarbare redenen verdwijnt, van Sara Silverstein (Hendrickx) die na jaren in Amerika met haar gezin terugkeert naar Nederland. Dan wordt ze bedreigd door een onbekende gespeeld door Daan Schuurmans. Ja, je weet van meet af aan dat hij de bad guy is, die Daan Schuurmans. Hij speelt deze rol namelijk uitstekend, zo uitstekend dat hij hiermee onbedoeld de hele film steelt. In zijn scènes zijn we in een totaal andere film, een thriller met erotische trekjes. Dat blijkt al wanneer hij Sara aanrandt. De camera komt close op het moment dat hij de knoopjes van Sara’s bloes een voor een met zijn mes loswrikt. De vraag waarom dit zo voyeuristisch moet – alsof we opeens in een exploitatiefilm zitten – blijft onbeantwoord, te meer wanneer er een tenenkrommende cliché-scène volgt waarin een naakte Sara in de badkamer ‘knakt’.
De aanval heeft te maken met het oorlogsverleden van Sara’s vader (Hans Croiset) die wel of niet in Auschwitz was en die in de jaren na de oorlog een aannemer heeft bedonderd die een serre in zijn huis heeft gebouwd. Eerlijk gezegd weet ik nog steeds niet hoe het nu allemaal in elkaar zit, maar na het zien van de film kon het mij ook weinig schelen.
De held gaat over zware vragen: de jodenvervolging tijdens de oorlog en het antisemitisme anno nu. Het lijkt ook of de scenaristen Durlacher en Meyjes antwoorden voorstellen, belichaamd door zoon Mich (Thijs Boermans) die zich bij de Amerikaanse mariniers aansluit en die als de aanvaller zich toont het gezin toesnauwt: ‘Jullie zijn zo fucking hulpeloos.’ Dat zijn interessante ideeën, even spannend en reactionair als oprecht en goedbedoeld. Maar in een verhaal dat zo potsierlijk alle kanten uit waaiert krijgen echte motieven geen moment de kans een reliëf te ontwikkelen.
De held is nu te zien op het NFF. Vanaf 29 september draait de film in het hele land
Beeld: Monic Hendrickx als Sara in De held, regie Menno Meyjes (Dutch Filmworks)