In de jaren negentig was Therapy? een paar jaar lang een grote band. Met name het tweede album Troublegum kwam op het goede moment: de ontvankelijkheid voor harde muziek was dankzij grunge groter dan ooit tevoren. Troublegum was een meesterwerk: een muzikale bildungsroman, een samengebald salvo van protagonistenleed verpakt in nummers met messcherpe riffs, maar met in de diepte de ziel van een popplaat. De geliktere opvolger Infernal Love bracht de grootste hit voort, een cover van Hüsker Dü’s naargeestige Diane. Therapy? was ineens een band die sporthallen uitverkocht en boven aan festivalposters stond.
Deze sterrenstatus verdween echter ook weer. Albums waren niet zozeer wisselvallig maar vooral sterk wisselend van stijl. Het extreem gruizige en rauwe Suicide Pact – You First (weinig tekstschrijvers hebben de kunst van de oneliner zo in de vingers als Therapy?-voorman Andy Cairns) was bijvoorbeeld ook in commercieel opzicht een zelfmoordpoging, al geniet het album onder fans inmiddels wel de cultstatus die minder toegankelijk werk vaak ten deel valt.
Live bleef Therapy? wel grote zalen vullen, vooral omdat de band na zoveel jaar nog steeds veel speelplezier uitstraalt. En Cairns is een bijzonder charismatische zanger. Op sommige albums dreef de band meer op dynamiek dan op melodie, wat een groot beroep doet op de ritmesectie. Sinds een paar jaar heeft Therapy? weer een drummer die deze last kan dragen: Neil Cooper lijkt wel gemodelleerd naar Animal, de legendarische drummer uit de Muppet Show.
Zoals zoveel bands vierde Therapy? het jubileum van haar meest succesvolle album door dat album live integraal te spelen. In dit geval Troublegum, vijftien jaar later. Oude, verloren fans herontdekten de band, een nieuwe generatie haakte in. De twee albums die de band na die tour uitbracht, waren ritmisch complex en zeer sferisch. Het schrijven van liedjes met de rand van een metal-anthem maar het hart van een pophit leek Cairns afgezworen te hebben.
Maar daar zijn dan opeens de openingsklanken van It Still Hurts, het eerste nummer van het veertiende (!) studio-album Disquiet. Invallende drums en een lage, diepe stem, het bezongen onheil: hier klinkt een regelrechte verwijzing naar Knives, het openingsnummer van Troublegum, met die legendarische eerste regels ‘My girlfriend says/ That I need help/ My boyfriend says/ I’d be better off dead’. Het nummer blijkt de toon te zetten, want het daaropvolgende Tides is exact de combinatie van Hüsker Dü-eske zwartgalligheid en melodieuze zalving waarmee Therapy? ooit doorbrak. En zo stuitert het album voort van puntige energie naar zwartgallige oneliners en meezingbare refreinen, om pas tempo terug te nemen bij een van de beste nummers die Therapy? ooit schreef: het lange en spannende Deathstimate. In een interview legde Cairns uit wat zijn inzet was bij dit nummer: klinken als triphoplegende Portishead die een nummer van hardrockpioniers Black Sabbath speelt. Het is een rake omschrijving van wat is gelukt.
Het trio keert opzichtig terug naar de eigen bron en de grootste succesperiode. Op papier maakt dat van Disquiet het zwakste album van Therapy?: de zelfherhaling vangt aan. Maar zelden was het verschil tussen de papieren en de zintuiglijke werkelijkheid zo groot, want Disquiet is niets minder dan een gedroomde reünie met een verloren gewaande, dierbare oude bekende.
Therapy? Disquiet. Therapy? speelt 3 april in Tivoli Vredenburg, Utrecht, 4 april op Paaspop, Schijndel en 5 april in Hedon, Zwolle
Beeld: Therapy? (therapyquestionmark.co.uk)