Twee keer vreselijk gelachen, afgelopen week. Toen ik mijn onderbuurjongen voor de deur met zijn profielzolen in een verse hondedrol zag stappen, en de tweede keer toen ik Gerry van der Lists aanval op Gerrit Komrij in de Volkskrant las. Gerrit had in zijn laatste bundel, Lood en hagel, Gerry te pakken genomen, en nu vond Gerry, die het toch al niet erg op flikkers heeft, het mooi geweest. No more mr. Nice Guy. Gerry sloeg terug.

COLUM MCCANN is zo geschikt als schrijver dat het bijna verdacht is. Zoon van Ierland, en dus door geboorte literair erfgenaam van Samuel Beckett, James Joyce, Edna O'Brien en al die grondleggers van de Europese literatuur van deze eeuw. Avonturier en globetrotter, die niet in zijn geboorteplaats Dublin in de pub bleef hangen maar naar Japan vertrok om daar Engelse les te geven, en daarna twee jaar lang de Verenigde Staten doortrok op een mountainbike. En een plichtsgetrouw researcher voor zijn boeken: een jaar lang daalde hij elke dag af in de metrotunnels van New York om onderzoek te doen voor zijn laatste boek This Side of Brightness, in het Nederlands vertaald als Het verre licht.

Het gaat beroerd met de poëzie in Nederland. Je hoort het steeds vaker, van mensen die zich daar beroepshalve mee bezighouden, die regelmatig de thermometer in de aars van de literatuur steken en in de krant bezorgd verslag doen van de tegenvallende temperaturen. Niemand koopt meer rijm.

Mijn agent belt, roept ‘Darling’ en of ik het héél erg vind als we de lunch even een maandje doorschuiven, busy, busy, ja poesje, ik doe het allemaal voor jou.

WIE AFGELOPEN vrijdag de zalen van het Crossing Border Festival betrad, werd allereerst via het mededelingenbord verwittigd dat Lamb vervangen zou worden door Red Snapper, dat Tricky wegens ziekte afwezig was, dat Don Byron & Existential Dred aan het programma waren toegevoegd, dat Arab Trap niet zou spelen maar de Emotional Nomads wel, en dat The Unbelievable Truth was afgelast. Voor het verwerken van deze stoot informatie was geen tijd, laat staan voor het in gedachten teruggaan naar de tochtige garages en naar zweet stinkende oefenruimtes waar deze bandnamen ooit bedacht waren: Eben Venter was al aan het voorlezen, evenals Vincent Bijlo, de Cubanen Omara Portuondo & Chuco Valdes trapten af voor hun eerste nummer en Juliette Gréco was net klaar met het spierwit schminken van haar gezicht en stond op het punt naar het podium te schrijden. Het binnenstromende publiek maakte dan ook een wat gedesoriënteerde indruk.

‘No man has the right to own a woman’s vagina.’ Fela Anikulapo Kuti zei het al, en beter kan ik het onmogelijk verwoorden. Daarom wou ik het over iets heel anders hebben.

Vanmiddag belt mijn agent, zegt: ‘Darling’, en begint me vervolgens ouderwets uit te foeteren. Waar blijven die laatste tien hoofdstukken, nog drie maanden en het is 1999, en heb je nou eindelijk die gedichten naar Proctor & Gamble gestuurd, ze zitten erop te wachten daar.

Het is mij nog nooit gelukt om een serieus stuk te schrijven. Dat wil zeggen: een stuk zonder ironie, sarcasme, een satirische of badinerende toon of op zijn minst een paar metaforen die, behalve treffend en waar, ook geestig moesten zijn. Geestigheid, ik weet het, roept meestal de associatie op met gooien van slagroomtaarten en rooie clownsneuzen, maar het is nu eenmaal zo dat de waarheid een bijzonder saai en mager gegeven is. Lees de Tien Geboden er maar op na: waarheden als koeien, maar tegelijk de minst bevredigende literatuur ooit geschreven (behalve voor liefhebbers van bellettrie op militaire beveltoon). Geestigheid, of het nu is een gevatte woordkeus, een verbluffende grofheid of een verrassende stelling, is de eerste voorwaarde voor een goed stuk. Alleen maar de waarheid is als brood zonder beleg, nuttig voedsel maar nooit iets om lekker op te kauwen. De naakte waarheid kan zich niet op eigen kracht verplaatsen. Ze heeft een vervoermiddel nodig.

Een man als Maarten Spanjer is zonder alcohol erbij eigenlijk niet te verdragen. Hij is namelijk - momentje terwijl ik even een flinke slok neem - een ‘gewone jongen’. Zo'n jongen die niet houdt van politiek, wel van voetbal, niet van literaire dikdoenerij maar wel van een goeie mop, bijvoorbeeld over scheten.

Er is geen groter vloek dan verantwoordelijkheid. De mens is een onverantwoordelijk wezen; meer dan de zorg voor zijn eigen eten en onderdak kan hij niet aan, en zelfs dat gaat nog vaak mis - elk verregend weekend lopen er weer mensen friet te eten in de regen. Iedereen met een grote verantwoordelijkheid is te beklagen: Japanse beleggingsadviseurs, pizzakoeriers in Reykjavik, de volgende minnaar van Connie Palmen, de man van de onlangs overleden Mexicaanse moeder van zeventig kinderen, en alle Amerikaanse schrijvers. De laatsten vanwege hun onmogelijke opdracht: de eeuw is bijna om en de Great American Novel is er nog altijd niet.

Het beste zou zijn als ik elke dag deze column had. Best mogelijk dat u dat overdreven vindt, maar voor mijn gezondheid zou het veel schelen, om niet te spreken van die van mijn huisgenoten (elf sinds gisteren) en de dieren, waarvan er een paar nog steeds akelig mank lopen. (Misschien is het goed om toch even mijn excuses te maken: jongens, sorry, maar het kwam door een brief die ik kreeg van Omega Boek in Diemen, een aankondiging van het boek Nostradamus 1999: ‘Een komeet nadert de aarde - wie zal overleven?’ Hun bericht eindigde: ‘Nostradamus 1999 schildert een levendig beeld hoe onze wereld in het nieuwe millennium zal veranderen als de meteoor de aarde raakt. Te bestellen via Centraal Boekhuis.’

WAT DE LICHAMELIJKE liefde betreft zijn er twee scholen: zij die het orgasme zo veel mogelijk proberen te vermijden, zoals de volgelingen van de taoïstische leer, en zij die zo vaak mogelijk proberen klaar te komen. De eerste school, laten we het de leer van de zelfbeheersing noemen, heeft zijn wortels in het oosten; de tweede, misschien minder een leer dan een gewoonte, is populairder in de christelijke westelijke cultuur.

Gré Roodbeen van de boekhandel in Nijkerk vindt het een ‘prima boek voor een zéér groot publiek!’ en Irma Kroonen te Sittard ziet er zelfs een ‘gegarandeerde bestseller’ in. Kortom: dit boek moet ons met vereende krachten door de strot worden geduwd.

De receptioniste vroeg me voor de derde keer om mijn naam en ik moest denken aan Ian Hamilton, de biograaf van Salinger, die op het hoogtepunt van de juridische veldslag met Salingers advocaten zijn uitgever bezoekt om steun, en die ook ontvangen wordt door een receptioniste: ‘Ik kon zien dat ze al bezig was zich mijn naam te ontherinneren.’