Naar aanleiding van de nieuwe Nederlandse vertaling van Mein Kampf stelt Arnon Grunberg dat het altijd nuttig is om kennis te nemen van Hitlers complottheorieën, omdat we daarin de huidige misschien beter herkennen.

Na 1945 maakten God, heldendom en oorlog in Europa plaats voor vrede, welvaart en entertainment. Hoe lang kan zoiets goed gaan? Want zonder God, heldendom en oorlog moet men op zoek naar andere hartstochten.

Als tegenspoed hem treft is Job, de eerste boze burger, furieus op God, zoals de huidige boze burger de overheid vervloekt, Gods plaatsvervanger, die het land met een migrantenplaag zou hebben opgezadeld.

Ruim twintig jaar woont Arnon Grunberg in New York, de stad bij uitstek waar je niet aan het leven hoeft te beginnen. Zijn verblijf duidt hij door middel van zeven personen die hij er heeft ontmoet.

Bijna een jaar geleden stierf de moeder van Arnon Grunberg. Hij had vanaf zijn kleutertijd op haar gewacht, en doet dat nu eigenlijk nog steeds. Je wacht op liefde en de dood komt.

In onze cultuur, die vooral het lijden wil genezen en het verlangen wenst te bevredigen, lijkt er geen plaats meer te zijn voor tragedie. Maar kan Antigone van Sophocles ons toch iets leren? Kan de gemeenschap van onwetenden na het zien van het drama wellicht minder onwetend zijn?

Mensen zien hun ficties graag voor waarheid aan; het is moeilijk te leven met het besef dat veel van onze waarheden van nu de vergissingen van morgen zijn. Maar als we vrijheid als ideaal willen eren, moeten we dat aanvaarden. Don Quichot leert ons: de aanspraak op waarheid die geen tegenspraak duldt, is geen spel meer maar bittere ernst, onvrijheid.

Liefde is een zwaar beroep, schreef dichter Rogi Wieg, en zo denken er meer over. In de loop der eeuwen is er wereldwijd veel en diep over nagedacht: hoe pakt men dat aan, beminnen? Het zomernummer van De Gids is volledig gewijd aan de liefde als kunde. Lees hier alvast het verhaal van Arnon Grunberg, over de godsvruchtige Alice, die het spel maar niet kan doorgronden. ‘Ik ben maar een simpele ziel en een gewoon mens, Jezus, ik begrijp dit spel niet.’

Europa is moe van de slagvelden van de vorige eeuw en zet de oorlog het liefst definitief in het museum. De Europese soldaat wordt enkel nog als gewapende hulpverlener naar het buitenland gestuurd. In zijn tegenstander aldaar treft hij evenwel een onvervalste krijger.

De mens overleeft door relaties aan te gaan met anderen, door deel uit te maken van een samenleving. Maar die relaties nemen volgens Arnon Grunberg altijd de vorm aan van schulden die afbetaald moeten worden. In hoeverre zijn wij nog vrij?