P>Boek van de maand: Guus Middag, ‘De eerste keer’, gekozen door de jury bestaande uit Pieter van Os, Sander Pleij, Barber van de Pol en Jacq Vogelaar. De andere mededingers staan op de pagina hiervoor.

In Een springende fontein, de recente, autobiografische Bildungsroman van Martin Walser, is er continu een wereld in wording. We zien Johann opgroeien van klein kind tot jonge volwassene en onderwijl, in iedere fase, zien we hem naar woorden zoeken die aan het pasklare ontsnappen. Alles wat we lezen is gefilterd door zijn tot euforie neigende verstand. In de allerlaatste regel noemt hij het verschijnsel ‘taal’ een springende fontein, wat een beeld is vol beweging en belofte. Het dekt dit boek perfect. Niet alleen Johann is constant in beweging, zijn taal is dat eveneens. De Nederlandse vertaalster verdient lof. Ook bij haar bruisen en glinsteren de observaties, bespiegelingen en onder woorden gebrachte emoties, die overigens volmaakt zijn verwerkt in het meeslepende verhaal.

In elf brieven plus een postscriptum vertelt Mario Vargas Llosa een denkbeeldige aankomende romanschrijver wat een roman tot een goede roman maakt. Zelf is de Peruaan alweer vierenzestig, al zou je het hem innerlijk en uiterlijk niet geven. Hij heeft een bijzonder sterk romanoeuvre op zijn naam staan en geldt internationaal bovendien als een belangwekkend literatuurtheoreticus, met een natuurlijk gezag en afgewogen morele en esthetische oordelen.

Na lezing van de eerste verhalen uit Nathan Englanders debuutbundel Verlost van vleselijke verlangens dacht ik af te stevenen op een onverdeeld enthousiast eindoordeel. Hij komt sterk binnen, deze New Yorker die inmiddels in Jeruzalem woont, met een vernuftig verhaal over een handvol dissident geachte joodse schrijvers die onder Stalin wordt opgepakt. In hun eilandsituatie, oog in oog met de dood, bepalen ze ethisch of onethisch hun standpunt over wat ertoe doet. Het heeft iets van Borges’ Deutsches Requiem maar dan met meer personages. Lezen ambitieuze jongelingen in New York soms verplicht Borges voor ze debute ren? Ook over Paul Austers City of Glass lag de slagschaduw van de Argentijn.