Terwijl het individualisme van autochtone Nederlanders onder vuur ligt vanwege hufterig gedrag, zouden Marokkanen juist hun groepscultuur moeten onderzoeken. ‘Het gevoel een islamitische eenheid te vormen, is bijna dictatoriaal.’

De zedenmisdrijven en homodiscriminatie in de r.k. kerk beschadigen individuen. Waar liggen de grenzen van de godsdienstvrijheid?

Anders dan de schreeuwerige patatburger en zijn populistische woordvoerders geloven kan ‘het volk’ zichzelf niet regeren. Het heeft een elite nodig met een cultureel verheffingsideaal dat is gericht op de verdediging van de onzekerheid, de zelfrelativering en de prettige verdeeldheid.

Hoe zou Nederland eruit hebben gezien als Pim Fortuyn niet was vermoord? Niet heel veel anders. Het fortuynisme heeft links en rechts wortel geschoten en het populisme vindt andere kanalen. Wat stelt links tegenover het asociale en nationalistische liberalisme van de populistische stroming?

In een vrijzinnige democratie moet verbaal geweld anders dan fysiek geweld knarsetandend worden getolereerd, en tegelijkertijd op inhoudelijke gronden fel worden bestreden. En moeten vergelijkingen met Hitler altijd taboe zijn?

Politieke begrippen moeten koel zijn en geen warme gezins-, familie- en verwantschapsidealen uitdragen. De democratie is het systeem waar we elkaar gelukkig niet als broeders hoeven te hoeden.

De affaire-Duyvendak laat goed zien hoe de dramademocratie werkt. Daarbij staat de Democratie als Hoogste Goed tegenover de Terreur als Ergste Kwaad. Discussie: Wat is uw mening over de zaak-Duyvendak?

Taalverdediging wordt opnieuw als een vorm van landsverdediging gezien. Maar hoe belangrijk is eigenlijk het in stand houden van het Nederlands als cultuurtaal voor onze nationale identiteit?

De discussie over het regeerakkoord, dat ambtenaren die tegen het sluiten van een homohuwelijk zijn in bescherming neemt, laat één ding duidelijk zien: homoseksualiteit en godsdienst staan nog steeds op gespannen voet met elkaar.

De partij van burgemeester Cohen (pvda) heeft de raadsverkiezingen in Amsterdam gewonnen. De partijen van Opstelten (vvd) in Rotterdam en Leers (cda) in Maastricht verloren. Hoewel alle drie toch een bijzondere status in hun steden genieten, hebben ze daarvan niet gelijkelijk geprofiteerd. Is dé partij toch sterker dan de persoon? Pleidooi voor een subtiel populisme.

Diploma’s doen er aan de top der top steeds minder toe. Ook ongeletterde mensen kunnen sterren worden. En dus rijk. De vervolmaking van de meritocratie, waarin niet afkomst en sociale status maar ieders talent en vlijt bepalend zijn? Nee. In feite is de meritocratie door de sterrencultuur juist geperv er teerd. Pleidooi voor een eergevoel dat niet in geld is uitgedrukt.

John F. Kennedy, Madonna, Jeroen Pauw, Pim Fortuyn – is persoonlijke grootheid een toegeschreven of een verworven eigenschap? Het moderne, democratische charisma is here to stay.

De politiek lijkt op hol geslagen. «Historische» overwinningen en nederlagen zijn aan de orde van de dag. Nieuwe partijen en politici schieten omhoog en worden in hetzelfde tempo weer afgeserveerd. Wordt het niet tijd om na te denken over het democratische nut van de lagere versnelling?