‘Hoe is het om met gestrekte poten/ in het moeras te vallen, met hoeven als loden gewichten.’ Dat vraagt Olli Heikonen zich af in een titelloos gedicht dat opent met de regel ‘Doe je ogen dicht…’

Voetnoot, de kleine uitgeverij van vormgevers Henrik Barends en Anneke Pijnappel, wordt steeds meer de thuishaven voor bijzondere vertaalde literatuur. Van de Tsjechische schrijver Marek Sindelka, die de Magnesia Litera Prijs 2012 ontving, verscheen een verhaal genaamd Polaroid uit de winnende verhalenbundel Zustante s námi _(Blijf bij ons). En eindelijk verscheen er een bundel van de Taiwanese dichter Shang Ch’in in het Nederlands, _Ontsnappende hemel, in een mooie vertaling van Silvia Marijnissen.

Esther Naomi Perquin publiceerde de dichtbundel Celinspecties waarin ze een gedetineerde inrichting van binnenuit beschrijft, als cipier. Kunstenaar Risk Hazekamp ging undercover als man door het verlaten land van de witte Amerikaan. Ook Herman Heijermans vermomde zich, als arme bezocht hij een armenhuis in Berlijn, in de wijk waar nu de zevende Biënnale aan de gang is. Stijn Verhoeff schreef er aan een boek, samen met Jasper Coppes, en stelt het tentoon in Amsterdam. En het tijdschrift Action poétique is dood maar met de grafsteen ervan heb je wel meteen de meeste poëzie die je in een aankoop kunt krijgen.

Wat is poëziefilm? Literaturwerkstatt Berlin vroeg een aantal dichters om een statement te schrijven over poëzie en film voor de Unesco Wereld Poëziedag. Ja, die bestaat, en wel op 21 maart ieder jaar. En landen die niet naar Brits of Amerikaans model een Gedichtendag hebben ingesteld doen eraan mee.

‘Met de werkelijke boodschap van een boek komt slechts hij in aanraking die langzaam als over het strand langs de regels slentert en de stille golfslag van de taal beluistert.’ Dat schrijft Michal Ajvaz in het verhaal De kever, opgenomen in De terugkeer van de oude varaan en afzonderlijk in vertaling van Hank Geerts verschenen in de reeks Moldaviet van Voetnoot.

Performing poet Adriaan Bontebal was de Carmiggelt van de kraakbeweging. Toen de slam opkwam vond hij de dichterswereld niet leuk meer. Eerlijk was hij, en weerloos.

Fred Papenhove publiceerde Zweep je beste been voor. Die woordspeling in de titel is een beetje ongemakkelijk. Het is moeilijk dat beste been als een zweepslag naar voren te zien komen, hoe elastisch de bezitter van dat been ook is. Het doet denken aan kindertaal en dat is het domein waar deze bundel zich in ophoudt. Papenhove’s protagonist is een kind. Dat wordt consequent volgehouden, de hele bundel lang, en dat doet even denken aan Uitzien met D, ook een serie korte gelijkvormige gedichten, waarin Mischa Andriessen een scène of zomer tussen een hoofdfiguur en D opvoert die het balkon niet af komt.

G. Brands, de derde redacteur van het tijdschrift Barbarber, publiceerde sinds decennia een dichtbundel , Weerloos overgeleverd, bij de bibliofiele uitgeverij Druksel in Gent. Hij is behoorlijk dartel gebleven, die G. Brands. En Edwin Fagel publiceerde Het geroofde lichaam van Charlie Chaplin, vernoemd naar een waargebeurde roof op het stoffelijk overschot van de komiek. Al schrijft Fagel beheerst en gelaten, zijn gedichten worden langzaam aan ruwer en surreëler.

Nyk de Vries verzamelde rare taferelen in De dingen gebeuren omdat ze rijmen. De vertellingen zijn grappig, ze leunen op sterke verhalen die door de prompte toon en door humor gerelativeerd worden. Frank Groenegracht schrijft in Lekker dood in eigen land over de uiterst deplorabele staat waarin we ons bevinden, op het randje van het vergaan. Bij hem zit de humor in de formulering zelf.

Inge Braeckman publiceerde Incarnaties I, haar tweede bundel bij het Poëziecentrum Gent. De mooi verzorgde bundel bevat opnieuw intense lyriek die tegen alle stromingen in gaat. De winnaar van de Cervantes-prijs is Nicanor Parra, bekend van zijn Poemas y anti-poema’s. Hij dicht onder meer over een directe trein waar je achterin in kunt stappen, met je koffers doorheen kunt lopen en voorin uit kunt stappen. Verder een reactie op Piet Gerbrandy’s artikel over Nobelprijswinnaar Tomas Tranströmer.