Minister Verdonk wees oud-minister Pronk vorige week de deur omdat hij sprak van «deportatie» en dreigt nu alle (subsidie)relaties te verbreken met Vluchtelingen Organisaties Nederland, waarvan Pronk voorzitter is. Volgens Pronk staat Verdonks uitvoering van de Vreemdelingenwet op gespannen voet met de Grondwet.

Na 11 september is er behoefte aan leiderschap dat de passie van Gladstone voor de moraliteit combineert met de bereidheid van Kennedy om risico’s te nemen, de wijsheid in de omgang met de macht, zoals betracht door Willy Brandt, en het vermogen van Mandela om bruggen te slaan naar oude en nieuwe tegenstanders.

ONTWIKKELINGSSAMENWERKING, zo stelde ik in 1992, kan in dit decennium niet goed van de grond komen. Op het moment dat ik deze conclusie trok, laaiden overal ter wereld bloedige conflicten op, greep de instorting van de natie-staat om zich heen en bleek de internationale gemeenschap geen antwoord te hebben. Er kon pas weer een solide basis voor ontwikkelingssamenwerking zijn, zo voorzag ik toen, als er een werkbare strategie was om conflicten op te lossen en er nieuwe publieke organen zouden zijn die vrede en ontwikkeling konden integreren. In de jaren negentig, gekenmerkt door de overgang van autoritaire naar democratische regimes en van het dichotome Koude-Oorlogsdenken naar nieuwe internationale constellaties, zou ontwikkelingssamenwerking niet meer dan een doekje voor het bloeden kunnen zijn.

Ruim een eeuw geleden richtte Willem Vliegen met twaalf getrouwen de sociaal-democratische beweging op. Maar de hoop die zij daarmee in het leven riepen, hield lang niet altijd stand tegen wanhoop en cynisme. De zelfmoorden van Klaus Mann en Kurt Cobain zijn tekens aan de wand.