Toen herpetoloog Henk Strijbosch klein was, keek hij een levendbarende hagedis in de ogen. ‘Ik dacht: dit leven wil ik leren kennen, dit dier wil ik leren begrijpen.’ Inmiddels hebben de reptielen het moeilijk met het veranderende klimaat.

Voor Nederlandse begrippen is de natuur in de Franse Brenne nog steeds van een overrompelende schoonheid. Maar Frits van Beusekom is, na jarenlang verblijf, klaar met de Fransen. ‘Het is één en al desinteresse en cynisme.’

Christiaan Both onderzoekt hoe bonte vliegenvangers zich aanpassen aan de klimaatverandering. Tijdens het leven leren deze vogeltjes nauwelijks - ze leven te kort. Maar dít jaar waren ze op de gewone tijd terug.

Roofvogelspecialist Rob Bijlsma heeft ook verstand van de duinpieper, de nachtzwaluw, de draaihals, de tapuit… En die beestjes zijn gestresst. Gestresst door mensen die van hun stress af moeten. Koos van Zomeren nam met Bijlsma de vogelstand door.

De Waddenzee is door visserij en baggerwerk een verminkt ecosysteem geworden. De kanoet is er van zijn rol beroofd en kan alleen nog maar een uitvreter zijn. En daar kent de natuur geen genade mee. ‘We moeten ophouden met krassen in die bodem.’