Op het veelzijdige Holland Festival gaat ‘meest verrassend’ dit jaar naar Huba de Graaff. Ze maakte een aangrijpende opera met een ‘verschrikkelijk sarcastische conclusie’.

Het circus rondom Holland Festival 2017 leidt lang niet altijd tot schitterende voorstellingen. Soms klopt het gelukkig allemaal, zoals bij de operaproductie Salome van DNO. Ook het spookhuis op het Mercatorplein van beeldend kunstenaar Dries Verhoeven zorgde voor een aangename verrassing.

De Groene is schrijvend over het Holland Festival in de loop van zeventig jaar niet in de eerste plaats geïnteresseerd in topkwaliteit en beroemdheden, maar vooral in het ontdekken van nieuwe ideeën, nieuwe vergezichten, dwarse meningen, weerbarstige meesters.

Veel voorstellingen tijdens het Holland Festival in 2017 hebben met politiek of heel direct met de verkiezingen te maken. Dat geldt niet zo sterk voor Democracy in America van kunstenaar Romeo Castellucci; dat is een aanklacht tegen de rol van vrouwen in de Amerikaanse maatschappij als lustobject en glamourgirl.

Van Beckett tot Peter Sellars, van Pina Bausch tot Bob Wilson, misschien is voor een weekblad als De Groene Amsterdammer het aller-leukste aan het Holland Festival dat redacteuren en medewerkers steeds weer voor grote verrassingen komen te staan.

Bij de officiële opening van het Holland Festival werden de ‘Mariaverspers’ uitgevoerd. De voorstelling speelt zich af rondom een enorm kunstwerk van de Belgische kunstenares Berlinde De Bruyckere en er wordt in het Latijn gezongen, zonder boven- of ondertiteling. Die woorden misten wel.

De Groene Amsterdammer is als het om het jubilerende Holland Festival gaat die volle zeventig jaar consequent bezig geweest de nieuwe Nederlandse muziek te bevorderen, te stimuleren, ja te eisen en af te dwingen.

De Groene Amsterdammer heeft in zeventig jaar honderden artikelen over het Holland Festival geschreven, altijd met een curieus, steeds veranderend mengsel van bewondering, nieuwsgierigheid, kritiek en afstand. Die dubbelzinnigheid was echter nooit zo groot als in het eerste decennium van het festival, toen Matthijs Vermeulen met veel elan in De Groene over muziek schreef.

In de nieuwe uitvoering van Damiano Michieletto transformeert Rigoletto van Guiseppe Verdi tot een koortsdroom, waarbij alles zich afspeelt in de fantasie van een vertwijfelde vader die zich tot krankzinnig wordens toe afvraagt wat hij fout heeft gedaan.

Peter Sellars komt met streetdancers uit Brooklyn naar het Holland Festival. ‘Dans is veel beter geschikt om geschiedenis weer te geven dan woorden. Woorden leggen vast, dans is altijd in beweging.’

Regisseur McBurney speelt met herkenbaarheid en vernieuwing bij de herneming van A Dog’s Heart. De opera blijkt ‘nog even overrompelend van vorm en afschuwelijk van inhoud’.

In de opera The New Prince is Niccolò Machiavelli uit de Renaissance teruggekomen op aarde om een nieuwe druk voor te bereiden van zijn beruchte boek Il Principe. Het stuk was het hoogtepunt in het tweede Opera Forward Festival van De Nationale Opera.

Het kan geen toeval zijn dat vlak bij elkaar in Amsterdam het droeve lot te zien is van twee Russische vorsten, de laatste en misschien de allereerste.

Het decor van Mozarts Le nozze di Figaro is bij Opera Zuid een reusachtige porseleinkast vol achttiende-eeuwse poppetjes of, anders gezien, een levensgroot poppenhuis met op elkaar gestapelde antieke kamers om een monumentale trap (ontwerper Douwe Hibma).

Jephta uit 1752 van Georg Friedrich Händel (1685-1759) is bij De Nationale Opera een uiterst interessante, ontroerende, mooie voorstelling. Toch is het geen opera, maar een oratorium en het gaat over een nogal akelig onderwerp, gediept uit het Oude Testament, boek Richteren.