Eigenlijk is het verhaal om Gabriele d’Annunzio heen boeiender dan zijn boeken. De schoonheid van de nacht is een staaltje zelfverheerlijking, maar desalniettemin indringende literatuur.

De personages in Les liaisons dangereuses lijken net zo verveeld als hun schepper was toen hij ze in het leven riep. Maar ze zijn een stuk slechter dan hij.

In Machten der duisternis speelt Anthony Burgess geestig met zijn onbetrouwbare ik-verteller, die ondertussen wel de vertolker is van een geweldige roman, waarin feit en fictie voortdurend worden vermengd en die bevolkt wordt door schitterende personages.

Ook in de nieuwe vertaling wordt Anna Karenina gedragen door Ljovin, die meer dan Anna de show steelt. Hij is een natuurmens, en wordt dolgelukkig van een dag maaien met de boeren.

Een paar jaar geleden werd ik door L.H. Wiener, mijn oude leraar Engels, gewezen op Hermans’ lange verhaal De leproos van Molokaï. Hermans schreef het vlak na de oorlog en publiceerde het aanvankelijk onder het pseudoniem Fjodor Klondyke.

‘Ik loop naar de wc’, zei Anna tegen Edzard, ‘en dan kijk ik op de terugweg of het ’m inderdaad is.’ Of het Alexandre Molenaar is, de oplichter die naar One Million rook.