Vijftig jaar geleden stak een Poolse man zichzelf in brand, uit protest. Afgelopen jaar deed een andere Pool hetzelfde, ook uit protest. Beide verhalen laten zien hoe dicht altruïstisch vrijheidsstreven en egoïstisch escapisme bij elkaar liggen.

Warschau – Poolse ministers hekelen graag publiekelijk de ‘politieke correctheid’ in West-Europa die regeringen ervan zou weerhouden te doen wat goed is voor hun land. Wie Polen vraagt naar hun eigen politieke correctheid krijgt doorgaans een jij-bak om de oren.

Warschau – De nationaal-katholieken hadden beloofd de reputatie van Polen in het buitenland op te poetsen. Inmiddels, twee jaar later, gaat dat poetsen nog niet lekker. Internationale reputatie lijkt het te verliezen van de weerzin jegens de interne vijand.

Is het schaamte voor het eigen nationale verleden die leidt tot het slopen van monumenten? Nee, zonder woede of euforie gaat het niet. Niet voor niets staat Coen nog op zijn sokkel.

Warschau – De publieke omroep in Polen heeft de dagelijkse nieuwsrubriek getransformeerd tot propagandabulletin. Dat leidt tot gêne bij de liberale Polen. Maar het heeft nog een ander, kwalijker, effect.

Warschau – Steeds minder Polen gaan naar de kerk. Ligt dat aan de samenleving die steeds individualistischer en commerciëler wordt? Of aan de priesters?

Warschau – Kijk die gekke Polen eens. Bidden voor de wereldvrede en tegen de oprukkende islam. Lieve Heer, geef ons stilstand.

Warschau – De in Polen geboren Ben Stern, een man die concentratiekamp Majdanek overleefde, probeerde eens een optocht van neonazi’s in zijn eigen wijk van Detroit te verbieden. Dat lukte niet: vrijheid van meningsuiting.

Willen Amerikaanse fascisten monumenten voor sloop behoeden, in voormalig Joegoslavië maken ze die juist kapot. Of anders leggen ze er een gigantisch fascistenteken tegenaan, zo blijkt tijdens een reis langs spectaculaire Balkan-monumenten.

Warschau – Van Poolse ultranationalist tot assistent van de opperrabbijn: nadat Pawel Bramson zijn joodse wortels ontdekte, gooide hij het roer flink om.

Net als andere autoritaire leiders verkwanselt de Poolse politicus Jaroslaw Kaczynski de rechtsstaat, met hetzelfde inmiddels afgezaagde liedje: ‘de elite’ bedondert ‘het volk’. En homo’s en zo moeten niet zo zeuren.

Kaapstad – Hoe kun je zo stom zijn? Dat is de prangende vraag in de slepende ‘Helen Zille-tweet-saga.’