De discussie over de ontwerpgrondwet van Europa gaat vooralsnog niet over de inhoud, maar over ideologische slogans en nationale trots. Dat belooft weinig goeds voor de debatten bij de referenda in de lidstaten, volgend jaar.

De Franse feministe en filosofe Elisabeth Badinter trekt ten strijde tegen moslimfundamentalisme, moderne feministes en socialistische ministers. «Je moet hameren op de fundamentele gelijkheid.»

Jacques Chirac, overlevingskunstenaar in de politiek, lijkt aan het slot van zijn carrière eindelijk boven de Parijse intriges te willen uitstijgen en een plaats in de geschiedenis te veroveren. Europa zou in zijn ogen tegenwicht moeten bieden aan de Amerikaanse suprematie, maar legt zich neer bij zijn eigen verdeeldheid en onmacht. Frankrijk niet. Chirac en zijn ministers hebben de wereld een ander model te bieden: het Franse model.

Zeven miljoen wereldburgers op de been tegen oorlog op dezelfde zaterdag. Het lijkt erop dat de massa zich tegen de macht van de regering keert. Zo simpel is het niet. Of de politiek volgt, is de vraag. Want overal spelen andere belangen. Een excursie langs Boedapest, Parijs, Berlijn en Washington.

Franse kritiek op Amerika wordt al te gemakkelijk beschouwd als onredelijk anti-Amerikanisme. «Intellectueel terrorisme», vindt Groene-correspondent Thijs Berman. Hoe wijdverbreid is anti-Amerikanisme in Frankrijk werkelijk?

De Franse politiek mist een briljante immigrantenzoon die het land in vervoering brengt en het onbehagen wegneemt. In de eerste ronde van de parlementsverkiezingen won fatsoenlijk rechts. Maar in het zuiden blijft de weerzin tegen onveiligheid, immigranten en de Parijse politiek.

In 1983 waren de muren van de universiteit van St. Denis, de noordelijke voorstad van Parijs, beklad met obscene teksten en leuzen voor en tegen Khomeini. Koffievlekken hielden het geheel bijeen, met sigarettenpeukjes als cement. Daar tussendoor liep, elke vrijdagmorgen, de filosoof Jean-Fran‡ois Lyotard. Bemind door zijn studenten vanwege zijn zachtheid en zijn bereidheid om energiek en scherp op vragen in te gaan. Ik zat op de eerste rij, een veel te kort jaar.

Even waren ze er weer: ouderwets geengageerde Franse intellectuelen. Filosofen als Bernard-Henry Levy en Andre Glucksmann kwamen voor de Europese verkiezingen met hun Sarajevo-lijst. Toen zij zich terugtrokken, bleven de media weg, maar niet de lokale actiegroepen.