Handel in schuld veroorzaakt grote schade in Nederland. Schuldkopers, officieuze verlengstukken van ING, ABN en andere grote bedrijven, teren op de verzorgingsstaat terwijl ze weigeren hun maatschappelijke verantwoordelijkheid te nemen. Bluf en intimidatie zijn hun verdienmodel.

383.000 kinderen in Nederland leven onder de armoedegrens. Vriendjes durven ze niet mee naar huis te nemen en op school worden ze vaak gepest. In Heerlen proberen ze er toch wat van te maken. ‘Weet je hoe mijn rijke klasgenootjes er zelf bij lopen? Als een zwerver!’

Een week meedraaien bij de voedselbank in Amsterdam-West geeft Emma Brunt niet alleen inzicht in de nogal treurige samenstelling van de pakketten. Ze leert ook medewerkers en klanten kennen. Die zak andijvie? ‘Daar kan ik niets mee.’

Het aantal huisuitzettingen blijft maar stijgen: in 2012 6750 keer, tien procent meer dan het jaar daarvoor. Door de crisis kunnen velen de huur niet meer betalen. ‘Als er maandenlang niks binnenkomt, loopt de boel natuurlijk gauw spaak.’

Een week meekijken met de schuldhulpverlening betekent ondergedompeld worden in tot wanhoop leidende administratieve kronkels. ‘De overheid zit er voor de burger. Dat zijn we in dit land vergeten.’

Volgens nieuwe neurologische inzichten is armoede niet het gevolg van slechte beslissingen; het is de armoede zélf die tot slechte beslissingen leidt. Dat kunnen de moralisten van tv-programma’s over nieuwe Nederlandse armen in hun zak steken.

Uiteindelijk beland je bij de firma Zuidweg & Partners. Die helpen je met het aanpakken van schulden. De weg daarnaartoe is een intense beproeving. ‘Arm zijn is vooral veel werk, je hebt er zomaar een halve dagtaak bij.

Het aantal mensen met problematische schulden groeit gestaag, ook in de hoogopgeleide middenklasse, die armoede lang beschouwde als iets wat alleen anderen overkomt. ‘Langzamerhand komt er meer openheid en raken mensen de ergste schaamte voorbij.’