De conservatief filosoof en schrijver Roger Scruton speelde zijn rol als ’s lands reactionaire boeman met verve. Hoe kleurrijk en veelzijdig hij ook was, zijn denken was voorspelbaar.

Als tv-maker benaderde hij zijn onderwerpen tastend, intuïtief en associatief. Daarmee creëerde autodidact en multitalent Hans Keller vernieuwende, kunstzinnige televisie.

Clive James vond falen interessanter dan succes. Zijn ruim honderd portretten van spraakmakers uit de twintigste eeuw zijn evenwel een goudstaaf vermomd als baksteen.

Mariss Jansons, voormalig chef-dirigent van het Concertgebouworkest, was een ambachtsman. Zijn uitvoeringen zijn weliswaar om door een ringetje te halen, maar geven geen nieuwe inzichten in de muziek.

Mary Previte overleefde als jong meisje een Japans concentratiekamp in China en ging na een carrière in de Amerikaanse jeugdzorg haar bevrijders persoonlijk bedanken.

Oorlogsheld Dwin Bramall vervulde zijn plicht voor het vaderland zonder spijt of klacht. De laatste jaren van zijn leven ging hij echter gebukt onder de gevolgen van een valse beschuldiging.

In een decennium waarin burgeroorlogen en vluchtelingencrises elkaar snel opvolgden, leidde de hoffelijkeJapanse Sadako Ogata het vluchtelingenagentschap van de VN.

Dissident Vladimir Boekovski werd in de Sovjet-Unie hard gestraft, maar bleef ongebroken. Na een gevangenenruil kreeg hij van Margaret Thatcher een pen voor zijn memoires.

Componist Theo Verbey was een getalenteerde radicaal die een meesterlijke traditionalist werd, een van de grootste vakmensen die de Nederlandse muziek ooit heeft gekend.

Hij was op zijn best als hij schreef over literatuur die hij subliem vond. Literatuur was voor Harold Bloom het hele leven, inclusief alle tegenstrijdigheden die daarbij horen.

Tijdens haar vakbondsjaren werd Ella Vogelaar ongetwijfeld geconfronteerd met machtsspelletjes en vuile trucs. Maar op het soort hardheid dat haar te wachten stond als minister, was ze niet voorbereid. Dat pleitte juist voor haar.

Misschien was dichter en criticus Al Alvarez de man die Sylvia Plath van haar zelfmoord had kunnen weerhouden. Maar Alvarez had het al zwaar genoeg met zijn eigen demonen.

‘Cowboy’ Nel de Jager maakte van de Amsterdamse Haarlemmerstraat de leukste winkelstraat van Nederland en was een pain in the ass voor pandjesbazen en grote winkelketens.

Hoe uitbundig haar persoonlijkheid ook kon zijn, als cineaste zocht Cindy Kerseborn toch vooral naar de nuance. In haar documentaires zat ze haar onderwerpen – Edgar Cairo, Frank Martinus Arion en Astrid H. Roemer – dicht op de huid.

Socioloog Immanuel Wallerstein bestudeerde zijn leven lang het kapitalisme. Zijn benadering, die hij ‘wereldsysteemanalyse’ doopte, omvatte heel de wereldgeschiedenis en mondiale economie.