Een referendum kent maar twee antwoorden: voor of tegen. Dat past bij een samenleving die denkt in termen van winnaars of verliezers, zwart of wit, rijk of arm. Maar een onbezonnen referendum is een bommetje onder de democratie.

Als er iets misgaat in de samenleving, zoals bij de zaak-Michael P., is de roep om meer regelgeving groot. Maar daarmee komen er ook meer afvinklijstjes. En wordt er minder zelf nagedacht.

Op initiatief van Wouter Koolmees zijn de gesprekken over de pensioenhervormingen weer begonnen. Dat blijft lastig, want het gaat over veel meer dan de AOW-leeftijd.

De oude partijen hebben de afgelopen jaren van alles geprobeerd om tegenwicht te bieden aan politieke nieuwkomers, ‘buitenstaanders’, die het bestel aanvallen. Ze weten nog steeds niet hoe het moet.

Zo vlak voor de Provinciale-Statenverkiezingen heeft dit kabinet zin in beweging: het onderlinge vertrouwen tussen de vier coalitiepartijen lijkt gegroeid.

Geen enkele partij die meedoet aan de waterschapsverkiezingen op woensdag is neutraal. Maar dat betekent niet dat ze niet kunnen beslissen.

Laten we ons op 20 maart bij de Provinciale-Statenverkiezingen in het stemhokje leiden door provinciale vraagstukken of door het landelijke politieke spel?

Wil je als politicus het algemeen belang dienen of grijp je alles aan om het vuur van wantrouwen bij de kiezers te doen oplaaien? Die vraag moeten politici zichzelf stellen, ook als het gaat over de stijging van de energierekening.

De overheid wil het aantal mensen dat problematische schulden heeft, of het risico loopt daarop, verminderen. Maar diezelfde overheid blijkt een van de grootste veroorzakers van schulden te zijn.

Door in het klimaatdebat vooral de boze burger naar de mond te praten verzuimt het CDA zijn rol als spil op het middenveld te verzilveren.

Het lijkt misschien koehandel over de ruggen van kinderen, de kwestie kinderpardon. Maar elk kabinet moet steeds weer proberen een grens te trekken. En elke grens kent grensgevallen.

In een wereld die schreeuwt om een nieuwe ordening moeten politici moed tonen en middenpartijen samenwerken. En zich niet, net als de populisten, laten verleiden tot goedkope demagogie.

De klimaatdiscussie is beland in drammerigheid. Mensen voelen zich aangevallen in hun diepste wezen als ze kritiek krijgen op het eten van vlees. Den Haag moet beslissingen nemen.

Veel partijen zijn het fundamenteel oneens met het mensbeeld van de SGP. Maar er zijn karaktertrekken van de partij die ze hooglijk waarderen.

Zullen er komend oudjaar weer vreugdevuren zijn? Ze zijn tenslotte erkend als immaterieel erfgoed.