Marianne Thieme, medeoprichter van de Partij voor de Dieren, vertrekt na dertien jaar uit de Tweede Kamer. Haar doel was om te ontregelen en de macht uit te dagen. Maar ook om te laten zien dat je als idealist niet alleen in zak en as hoeft te zitten omdat de wereld er niet uitziet zoals jij zou willen.

‘Ons zelfbeeld wankelt, en dat zorgt voor onrust, frustratie en uiteindelijk woede’. Volgens filosoof Marcel Gauchet weten we ons geen raad met de overgang naar een ‘autonome’ orde van vrijheid en individualiteit en zoeken we naar nieuwe betekenis.

Direct na de verkiezing van Donald Trump schreef de Amerikaanse hoogleraar Joan Williams een ‘therapeutisch’ essay over het dédain van de progressieve elite voor de witte werkende klasse. Ze raakte een open zenuw.

Verandering behoort tot de essentie van de mens, meent schrijver Mohsin Hamid. Als we dat accepteren, kunnen we van de toekomst gaan dromen, ongehinderd door angst en nostalgie.

De Servisch-Amerikaanse ongelijkheidseconoom Branko Milanovic vestigt de aandacht op armoede zowel binnen als buiten de rijke landen. Reik de verliezers van de globalisering de hand, bepleit hij.

De groeiende kloof tussen hoog- en laagopgeleiden dreigt onze samenleving te ontwrichten, stelt CDA-prominent Ferdinand Grapperhaus. ‘Ik snap niet waarom de woede zich richt op de EU en niet op multinationals.’

‘Het probleem is dat er op dit moment veel woede is zonder hoop.’ Volgens schrijver en activist Owen Jones is het tijd voor een progressieve anti-establishmentbeweging die om te beginnen die terechte onvrede erkent.

Boosheid is een schreeuw om erkenning, stelt psychiater Frank Koerselman. ‘Mensen moeten liever leren verantwoordelijkheid te nemen voor hun eigen bestaan.’ Een pleidooi voor flink zijn.

‘De mens streeft naar waardigheid, de menselijke ziel voedt zich niet met financiële plaatjes.’ Volgens essayist Pankaj Mishra kan vrijemarktretoriek de burger niet langer sussen. Angst en woede vragen om een oud vocabulaire.